ΤΟ ΖΕΥΓΟΣ ΑΘΗΝΑΣ-ΗΦΑΙΣΤΟΥ

Λίγο ως πολύ, τόσο οι αντιστοιχίες θεών-αστερισμών, όσο και τα ζεύγη συλλειτουργίας των θεών για όσους έχουν κάνει μια στοιχειώδη μελέτη της Ελληνικής Θεολογίας, είναι προφανή, μπορούν δε να τεκμηριωθούν από τα κείμενα και τα ευρήματα.


Παρόλα αυτά, δυστυχώς από κάποιους κύκλους διακινείται μια παραποιημένη αποτύπωση των κυριαρχιών, κατά την οποία η Εστία τοποθετείται στον Ζυγό και ο Ήφαιστος στον Αιγόκερω, ενώ τα αντίστοιχα ζεύγη είναι Ήφαιστος-Εστία και Αθηνά-Ερμής(!), φυσικά χωρίς καμία τεκμηρίωση.


Παρόλη την ξεκάθαρη τεκμηρίωση που μας δίνει τόσο ο Ficino όσο και ο Manilius, θα εστιάσουμε ενδεικτικά την προσοχή μας στην τεκμηρίωση των ζευγών Αθηνάς – Ηφαίστου και Εστίας – Ερμού, μιας και εκεί παρατηρείται η διαφοροποίηση η οποία και διαταράσσει την αποτελεσματική λειτουργική πρακτική όσων θρησκεύονται κατά τα πάτρια.



Το ζεύγος Αθηνάς – Ηφαίστου


Ειδικά το ζεύγος Αθηνάς - Ηφαίστου είναι το πιο χαρακτηριστικό και το πλεόν παρατηρήσιμο και τεκμηριώσιμο για όσους έχουν στοιχειώδη επαφή με την πατρώα παράδοση και έχουν μελετήσει την Ελληνική θεολογία.


Παρατίθενται ενδεικτικά κάποια χαρακτηριστικά σημεία όπου αποτυπώνεται η μυστηριακή συλλειτουργία Αθηνάς και Ηφαίστου.


1. Στον Ομηρικό Υμνο του Ηφαίστου τονίζεται η συλλειτουργία Αθηνάς και Ηφαίστου οι οποίοι «διδάσκουν στους ανθρώπους έργα λαμπρά» : «Ηφαιστον κλυτόμητιν αείδεο Μούσα λίγεια, ος μετ’Αθηναίης γλαυκώπιδος αγλαά έργα ανθρώπους εδίδαξεν επί χθονός».

2. Συλλατρεύονται στο Ηφαιστείο ( το γνωστό στις μέρες μας και ως Θησείο ). Ο Παυσανίας, γνωστός για τις γνώσεις του πάνω σε μυστηριακά θέματα, στα Αττικά 14.6 λέει ότι "δεν με κατέπληξε το γεγονός ότι εκεί μέσα δίπλα στον Ήφαιστο είναι στημένο άγαλμα της Αθηνάς, γιατί γνωρίζω την παράδοση σχετικά με τον Εριχθόνιο".

Ο ναός αυτός βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τον Παρθενώνα, ο οποίος αποτελεί σημαντικότατο ιερό της Αθηνάς στον οποίο και ετηρείτο άσβεστον πυρ, παραπέμποντας σαφέστατα στην σχέση της Αθηνάς με τον Ήφαιστο.

3. Απεικονίζονται σαν ζεύγος στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα που ήταν σημαντικότατο ιερό της Αθηνάς. Στην παράσταση που βρίσκεται εκεί οι θεοί κάθονται ανά ζεύγη με την Αθηνά να κάθεται δίπλα στον Ήφαιστο.

Στην παρακάτω ιστοσελίδα, όπου απεικονίζεται η ζωφόρος του Παρθενώνα με την διάταξη των θεών ανά ζεύγη, στον αριθμό 36 υπάρχει καθισμένη η Αθηνά και στο 37 ο Ήφαιστος. http://www.ekt.gr/parthenonfrieze/description/east/block5.jsp


Αναλύσεις σχετικά με την μυστηριακή απεικόνιση της παρατάξεως αυτής των θεών στην Ανατολική Ζωφόρο του Παρθενώνα, υπάρχουν στα παρακάτω άρθρα :


The Gods of the East Frieze of the Parthenon
Elizabeth G. Pemberton
American Journal of Archaeology, Vol. 80, No. 2 (Spring, 1976), pp. 113-124
http://www.jstor.org/pss/503407

The Gods on the East Frieze of the Parthenon
Ira S. Mark
Hesperia, Vol. 53, No. 3 (Jul. - Sep., 1984), pp. 289-342
http://www.jstor.org/pss/147709

3. Συνεορτάζονται στην εορτή «Χαλκεία», η οποία και ετελείτο τον μήνα Πυανεψιώνα ( Σεπτέμβριο-Οκτώβριο δηλαδή, και συνεπώς στον Ζυγό στον οποίο κυριαρχεί ο 'Ηφαιστος)

4 Κατά τον Όμηρο παρέχουν στους τεχνίτες ( με την μυστηριακή έννοια ) την γνώση να φτιάχνουν τέλεια έργα :
«Ως δ’ότε τις χρυσόν περιχεύεται αργύρω ανήρ ίδρις, ον Ηφαιστος δ΄δεαεν και Παλλάς Αθήνη τέχνην παντοίην, χαρίεντα δε έργα τελείει»
Οδύσσεια Ζ 233

Την οποία θέση περιέργως επαναλαμβάνει αυτολεξεί στην Ραψωδία Ψ 160, προφανώς λόγω της υψίστης μυστηριακής σημασίας της.


5. Απεικονίζονται σαν ζεύγος σε τρίγλυφο από τμήμα βωμού που ανευρέθη στο Ασκληπιείο στην Επίδαυρο. Όπως γνωρίζουμε τα Ασκληπιεία εκτός από θεραπευτικά ήταν και μυητικά κέντρα.

Στο τρίγλυφο αυτό υπάρχουν τα ζεύγη Δήμητρα-Ποσειδών, Αθηνά-Ήφαιστος και Άρης-Αφροδίτη.

Η αναφορά αυτή υπάρχει στο άρθρο The Gods of the Months in Ancient Art Charlotte R. LongAmerican Journal of Archaeology, Vol. 93, No. 4 (Oct., 1989), pp. 589-595(http://www.jstor.org/pss/505330)

6. Ο Πρόκλος μας αποκαλύπτει ότι συλλειτουργούν μυστηριακά :

«Πάντα λοιπόν, και γενικά ο Ηφαιστος είναι ερωτευμένος με την Αθηνά, επειδή μιμείται με τα αισθητά έργα τη νοερή της ιδιότητα. Και οι ψυχές που είναι αφιερωμένες στην Αθηνά κυρίως λόγω αυτής της ενέργειας του Ηφαίστου δέχονται τα οχήματα τους από αυτόν και εγκαθίστανται μέσα στα σώματα που λαμβάνουν υπόσταση από τις λογικές αρχές του Ηφαίστου...»
Πρόκλος - Σχόλια στον Τίμαιο Α.144.10

Λίγο παρακάτω δε αναλύει και τον έρωτα του Ηφαίστου για την Αθηνά και την γέννηση του Εριχθονίου, δίνοντας μας σημαντικότατες πληροφορίες για την από κοινού δράση των δυο θεών.

7. Ο Πλάτων στον Πρωταγόρα περιγράφει τον μύθο του Προμηθέα όπου και αναφέρει σαφέστατα την συλλειτουργία Αθηνάς-Ηφαίστου, αναφερόμενος σε κοινό οίκημα των δύο θεών.

«….στο κοινό όμως οίκημα της Αθηνάς και του Ηφαίστου, όπου οι δυό τους εργάζονταν τις τέχνες τους, μπαίνει κρυφά, κλέβει τις τέχνες με φωτιά του Ηφαίστου και τις άλλες της Αθηνάς και της δίνει στον άνθρωπο...»
Πλάτων – Πρωταγόρας 321d

8. Ο Πλάτων αναφέρεται επίσης στο ζεύγος Αθηνάς – Ηφαίστου στον Κριτία 109 c –110 όπου περιγράφει εκτενώς την δράση των δύο θεών και τονίζει : «Ηφαιστος δε κοινήν και Αθηνά φύσιν έχοντες».

9. Στους δε Νόμους 920d που αποτελούν την κορύφωση του Πλατωνικού έργου, μιας και ήταν το τελευταίο έργο του Πλάτωνα, με μεγάλη μυστηριακή δομή ( τον οποίο οι μη κατέχοντες τα της Ελληνικής μυστηριακής σκέψης, αναγιγνώσκοντας τον επιφανειακά τον θεωρούν έργο παρακμής του Πλάτωνα!), αναφέρει ότι :

“Η τάξη των τεχνιτών, που βοήθησαν με την τέχνη και την επιδεξιότητα τους να γίνει η πόλη μας όμορφη, θα είναι αφιερωμένη στην Αθηνά και τον Ήφαιστο»

10. Ο Σόλων στο πολύ μυστηριακό του απόσπασμα 13.49 από τους νόμους του αναφερόμενος στους θεούς μας επισημαίνει ότι : «άλλος Αθηναίης τε και Ηφαίστου πολυτέχνεω έργα δαείς χειροίν ξυλλέγεται βίοτον»

11. Στα Σχόλια στον Σοφοκλή 56 αναφέρεται ότι «συντιμάται (= η Αθηνά ) τηι Αθήναι καθάπερ ο Ηφαιστος»

12. Ο Ήφαιστος είναι υπεύθυνος για τα σώματα, ενώ δεν δρα επί της ψυχής.

"Οτι λοιπόν ανήκει στην δημιουργική σειρά και όχι στην ζωογονική ή στην συνεκτική ή σε κάποια άλλη, το δηλώνουν οι θεολόγοι παρουσιάζοντας τον να δουλεύει τον χαλκό και να κουνάει τα φυσερά και γενικά σαν τεχνίτη των έργων. Οτι είναι δημιουργός των αισθητών και όχι των ψυχικών ή νοερών έργων, και αυτό το δηλώνουν οι ίδιοι. Γιατί η κατασκευή του κατόπτρου και το δούλεμα του χαλκού και η ιδιότητα του κουτσού και όλα τα παρόμοια είναι σύμβολα ότι η δημιουργία του αφορά την περιοχή του αισθητού"
Πρόκλος – Σχόλια στον Τίμαιο Α 142.23

(θυμηθείτε τα περί δημιουργικής, ζωογονικής, φρουρητικής και ανυψωτικής τάξης ανατρέχοντες στο σχετικό διάγραμμα όπου και θα εντοπίσετε την θέση του Ηφαίστου και της Αθηνάς στις οικείες θείες τάξεις : http://empedotimos.blogspot.com/2008/02/blog-post_6735.html )

Εφ’όσον λοιπόν ο Ζωδιακός αποτυπώνει τις ψυχικές δράσεις, τότε ο Ήφαιστος πρέπει να είναι κυρίαρχος του μόνου ζωδίου το οποίο δεν είναι έμψυχο, το οποίο είναι ο Ζυγός.

Αλλωστε ο Ζυγός σαν ζώδιο δεν υπήρχε στην αρχή, αλλά αποτελούσε τμήμα του μεγάλου ζωδίου του Σκορπιού, εκαλείτο δε χηλές του Σκορπιού.

Άρα λοιπόν τα ζώδια ήταν 11 και όχι 12, πράγμα που βλέπουμε και στον Φαίδρο του Πλάτωνα όπου ο ουρανός χωρίζεται σε 11 τμήματα όπως και το γεγονός ότι από τους 12 θεούς του Ελληνικού Πανθέου, μόνο οι 11 έχουν δράση επί της ψυχικής ουσίας.

(Θυμηθείτε δε ότι ο αριθμός 12 των Ολυμπίων είναι συμβολικός. Ανατρέξτε στην σχετική ανάρτηση : http://empedotimos.blogspot.com/2008/07/blog-post_14.html )