Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2017

ΤΟ ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΣΥΡΙΑΝΟΥ




Όπως μας αναφέρει ο Μαρίνος ο Νεαπολίτης στην Βιογραφία του Πρόκλου,  ο Πρόκλος ετάφη σε κοινό τάφο με τον δάσκαλο του  Συριανό, στην περιοχή του Λυκαβηττού, στο δε μνήμα του εγράφη και το παρακάτω επίγραμμα που το συνέθεσε ο ίδιος:



«Πρόκλος ἐγὼ γενόμην Λύκιος γένος, ὃν Συριανὸς

ἐνθάδ ἀμοιβὸν ἑῆς θρέψε διδασκαλίης.

ξυνὸς δ ἀμφοτέρων ὅδε σώματα δέξατο τύμβος·

αἴθε δὲ καὶ ψυχὰς χῶρος ἕεις λελάχοι».



δηλαδή,



«Εγώ υπήρξα ο Πρόκλος, Λύκιος στην γενιά, τον οποίο ο

Συριανός εδώ με ανέθρεψε διάδοχο της διδασκαλίας του.

Αυτός εδώ ο κοινός τάφος δέχτηκε τα σώματα και των δύο,

μακάρι και τις ψυχές μας κοινός τόπος να τις λάβει»



Τύχηι Αγαθήι τον Ιούνιο του 1997 εντοπίσθηκε το επιτύμβιο επίγραμμα του Συριανού, όπως παρουσιάζεται στην φωτογραφία. 




Το επίγραμμα είναι το παρακάτω :



. . ] μὲν Συριανὸς ἔχεν πόλον, εὖτ’ ἐπὶ γ[αῖαν

. ˘ ]μενος μακάρων ἀρτιτελὴς ἔμολε[ν.

δεῖξας] δ’ ἀνθρώποισι ὅπως σοφόν ἐστι γ[ενέσθαι

ἄψ πάλιν ἀ]θανάτων ἐς πόλον αὖτις ἔβη.



Η μελέτη του κατέδειξε ότι το επίγραμμα αυτό, το οποίο βρίθει πλατωνικών και νεοπλατωνικών όρων,  πολύ πιθανόν αναφέρει ότι :



«Των Άστρων μεν ο Συριανός κατείχε τον πόλο, όταν επί της γης

πεθαίνοντας ήλθε στους μακάριους θεούς μυημένος.

αφού έδειξε στους ανθρώπους πόσο είναι δυνατόν να γίνει κανείς σοφός

πάλι πίσω μετέβη στον πόλο των αθανάτων»



Μιας και ο Πρόκλος ετάφη σε κοινό τάφο με τον Συριανό, η απάντηση για το ποιος κοινός τόπος εύχεται να λάβει τις ψυχές και των δύο, που αναφέρει ο Πρόκλος στο επίγραμμα του, είναι ο πόλος των αθανάτων, δηλαδή ο θείος κόσμος.



Με άλλα λόγια, ο Συριανός, ο οποίος ήλθε μυημένος στην γη για να διδάξει τους ανθρώπους, έχει πλέον επιστρέψει στον θείο κόσμο, στον οποίο εύχεται  και ο Πρόκλος να μεταβεί μετά τον θάνατο του.



Άλλωστε, ο ίδιος ο Πρόκλος αναφέρει για τον δάσκαλο του Συριανό ότι :



«Εκείνος  υπήρξε αληθινός συγχορευτής του Πλάτωνα   που συμπληρώθηκε πλήρως από την θεϊκή αλήθεια και κατέστη για εμάς οδηγός αυτής της θεωρίας και αληθινός ιεροφάντης τούτων των θεϊκών λόγων.   

Γι'αυτόν εγώ θα έλεγα ότι ήρθε στους ανθρώπους σαν πρότυπο της φιλοσοφίας, προς όφελος των ψυχών που βρίσκονται εδώ κάτω, ως ανταπόδοση για τα αγάλματα, για τους ναούς, για την ίδια την λατρεία στο σύνολο της, επικεφαλής  της σωτηρίας για τους ανθρώπους που ζουν τώρα και για όσους θα ζήσουν στο μέλλον».



Η σύμπτωση του  επιγράμματος του Συριανού με αυτήν την αναφορά του Πρόκλου για τον Συριανό, και δεδομένης της αφοσίωσης του Πρόκλου στον δάσκαλο του, μας οδηγεί στην σχεδόν βεβαιότητα, ότι το επίγραμμα του Συριανού πρέπει να έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Πρόκλο! Ίσως δε και ο ίδιος ο Πρόκλος να το είχε χαράξει επί του μαρμάρου το οποίο το φέρει!


Το σημείο στο οποίο βρέθηκε συνάδει με την αναφορά του Μαρίνου για τον χώρο ταφής του Πρόκλου-μιας και ο τάφος τους ήταν κοινός- και ίσως, αν αποκλεισθεί η περίπτωση μεταφοράς του από άλλο σημείο, εκεί κοντά να υπάρχει και το επίγραμμα του Πρόκλου, όπως το γνωρίζουμε, και φυσικά ο κοινός τάφος των δύο φιλοσόφων!  Είθε κάποτε  και αυτά να βγούν στο φως!
 

[Για λόγους προστασίας του σημαντικότατου αυτού επιγράμματος, επειδή εκτίθεται σε δημόσιο χώρο, δεν γίνονται περισσότερες αναφορές που θα μπορούσαν να προσδιορίσουν την θέση του. Ήδη το επίγραμμα αυτό φέρει πάνω του πρόσφατο σημάδι βανδαλισμού! Δυστυχώς το Ελληνικό κράτος, απαξιώντας την σημασία ενός τέτοιου ευρήματος, το έχει αφήσει εντελώς εκτεθειμένο και απροστάτευτο]


Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2017

ΕΠΙ ΤΗι ΕΠΕΤΕΙΩι ΤΩΝ ΓΕΝΕΘΛΙΩΝ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΠΡΟΚΛΟΥ


«Ἑλλήνων δὲ παῖδες, ὧν δὴ τελευταῖος δᾳδοῦχος καὶ ἱεροφάντης ὁ Πρόκλος ἐγένετο»

 όπως μας λέει ο Ψελλός για τον μεγάλο αυτόν Φιλόσοφο.



Την 8η Φεβρουαρίου τιμούμε τα γενέθλια του Φιλοσόφου Πρόκλου.


Ο Πρόκλος ανέλαβε την Διεύθυνση της Πλατωνικής Ακαδημίας και σήκωσε το βάρος να διατηρήσει εν ζωή και να φροντίσει να διασωθεί ένα πολύ σημαντικό μέρος της Ελληνικής Φιλοσοφίας που, αν πιστέψουμε τον βιογράφο του Μαρίνο,  εκτελούσε  αποστολή των θεών για την διάσωση της Ελληνικής Φιλοσοφίας,  αποστολή την οποία εξετέλεσε επιτυχώς.



Αλλωστε  όπως μας λέει ο Μαρίνος :

« Για να διατηρηθεί πλέον ανόθευτη και γνήσια η διαδοχή στον Πλάτωνα, τον οδηγούν οι θεοί στην προστάτιδα της φιλοσοφίας, όπως ξεκάθαρα φανέρωσαν όσα προηγήθηκαν από το ταξίδι του, και τα θεικά σημάδια που πραγματικά συνέβησαν, προφητεύοντας σε αυτόν ξεκάθαρα την κληρονομιά από τον πατέρα του και την απόφαση για την διαδοχή που θα ερχόταν από ψηλά »



Στην Πλατωνική Ακαδημία είχε γίνει πλέον σαφές ότι ο μόνος τρόπος για να διασωθεί η Ελληνική Παράδοση ήταν μέσω της διάσωσης της Φιλοσοφίας μιας και τα ιερά και οι χώροι λατρείας είχαν πια κατά το μάλλον ή ήττον καταστραφεί και το μέλλον προδιεγράφετο σκοτεινό.



 Έτσι, η Πλατωνική Ακαδημία, προνοώντας για τους επιγιγνομένους, , δια του δασκάλου του Πρόκλου, του Συριανού, ξεκίνησε τον μεγάλο αγώνα να καταγραφούν οι βασικές θέσεις της Ελληνικής Φιλοσοφίας.



Ο Πρόκλος αναφερόμενος στον δάσκαλο του Συριανό μας λέει, αποτυπώνοντας σε λίγες συνταρακτικές λέξεις  την απόφαση της Πλατωνικής Ακαδημίας:
«ὁ τῷ Πλάτωνι μὲν συμβακχεύσας ὡς ἀληθῶς καὶ ὁ μεστὸς καταστὰς τῆς θείας ἀληθείας, τῆς δὲ θεωρίας  ἡμῖν γενόμενος ταύτης ἡγεμὼν καὶ τῶν θείων τούτων λόγων ὄντως ἱεροφάντης· ὃν ἐγὼ ϕαίην ἂν ϕιλοσοϕίας τύπον εἰς ἀνθρώπους ἐλθεῖν ἐπ' εὐεργεσίᾳ τῶν τῇδε ψυχῶν, ἀντὶ τῶν ἀγαλμάτων, ἀντὶ τῶν ἱερῶν, ἀντὶ τῆς ὅλης ἁγιστείας αὐτῆς, καὶ σωτηρίας ἀρχηγὸν τοῖς γε νῦν οὖσι ἀνθρώποις καὶ τοῖς εἰσαῦθις γενησομένοις»

[«Εκείνος  υπήρξε αληθινός συγχορευτής του Πλάτωνα  και  που συμπληρώθηκε πλήρως από την θεϊκή αλήθεια κατέστη για εμάς οδηγός αυτής της θεωρίας και αληθινός ιεροφάντης τούτων των θεϊκών λόγων.   

Γι'αυτόν εγώ θα έλεγα ότι ήρθε στους ανθρώπους σαν πρότυπο της φιλοσοφίας προς όφελος των ψυχών που βρίσκονται εδώ κάτω, ως ανταπόδοση για τα αγάλματα, για τους ναούς, για την ίδια την λατρεία στο σύνολο της, επικεφαλής  της σωτηρίας για τους ανθρώπους που ζουν τώρα και για όσους θα ζήσουν στο μέλλον»]



Λέξεις που σίγουρα κάλλιστα μπορούν να αποτελέσουν  και περιγραφή του ιδίου του Πρόκλου!



Ο Πρόκλος  έζησε την Φιλοσοφία του  και ο τρόπος ζωής του αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.

Τα λιγοστά ευρήματα από την οικία του μπορεί κάποιος να τα δει στο Νέο Μουσείο Ακροπόλεως.  Βρίσκονται αμέσως μετά τα εκδοτήρια, πρώτα στην σειρά στην δεξιά πλευρά του ανωφερικού διαδρόμου προς το εσωτερικό του Μουσείου.
Μια αναλυτικότερη προσέγγιση στην ζωή του Πρόκλου μπορείτε να αναγνώσετε στην ανάρτηση : ΑΛΗΘΕΙΑ, ΑΝ ΔΕΝ ΕΡΧΟΣΟΥΝ ΘΑ ΕΚΛΕΙΝΑ 

  ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ