Ο ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ-Ο ΑΡΜΑΤΗΛΑΤΗΣ

Ο πολύ καλός φίλος του ιστολογίου και μέλος της ομάδας  "ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΤΥΜΒΟΥ ΚΑΣΤΑ-Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ"  Βασίλης Γιανούσης συνεχίζει να μας εκπλήσσει με την στοχευμένη προσέγγιση του στον Τάφο της Αμφίπολης. Ας δούμε τι έχει να πει για τον αρματηλάτη που υπάρχει στον θριγκό του τρίτου διαφραγματικού τοίχου....

 

============

Οι αρματοδρομίες και το βασιλικό κυνήγι του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Στα κείμενα του ο  Πλούταρχος (Βίοι Παράλληλοι Αλέξανδρος)  μας παρέχει  την παρακάτω περιγραφή της καθημερινής  ζωής του Αλέξανδρου, φαινομενικά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του , όταν δεν βρισκόταν σε εκστρατεία.

 

Πλουτάρχου Αλέξανδρος  (20) :
 «ὥστε τρωθῆναι ξίφει τὸν μηρόν, ὡς μὲν Χάρης φησίν ὑπὸ Δαρείου (συμπεσεῖν γὰρ αὐτοὺς εἰς χεῖρας)· Ἀλέξανδρος δὲ περὶ τῆς μάχης ἐπιστέλλων τοῖς περὶ τὸν Ἀντίπατρον οὐκ εἴρηκεν ὅστις ἦν ὁ τρώσας, ὅτι δὲ τρωθείη τὸν μηρὸν ἐγχειριδίῳ, δυσχερὲς δ’ οὐδὲν ἀπὸ τοῦ τραύματος συμβαίη, γέγραφε. νικήσας δὲ λαμπρῶς καὶ καταβαλὼν ὑπὲρ ἕνδεκα μυριάδας τῶν πολεμίων, Δαρεῖον μὲν οὐχ εἷλε, τέτταρας σταδίους ἢ πέντε προλαβόντα τῇ φυγῇ, τὸ δ’ ἅρμα καὶ τὸ τόξον αὐτοῦ λαβὼν ἐπανῆλθε· καὶ κατέλαβε τοὺς Μακεδόνας τὸν μὲν ἄλλον πλοῦτον ἐκ τοῦ βαρβαρικοῦ στρατοπέδου φέροντας καὶ ἄγοντας, ὑπερβάλλοντα πλήθει, καίπερ εὐζώνων πρὸς τὴν μάχην παραγενομένων καὶ τὰ πλεῖστα τῆς ἀποσκευῆς ἐν Δαμασκῷ καταλιπόντων»

 

«………  Έτσι  τραυµατίστηκε µε ξίφος στον µηρό από τον ∆αρείο, γιατί, όπως ισχυρίζεται ο Χάρης , πιάστηκαν στα χέρια. Αλλά ο Αλέξανδρος  γράφοντας σχετικά µε τη µάχη στον Αντίπατρο δεν αναφέρει ποιος τον πλήγωσε, αλλά ότι κτυπήθηκε στον µηρό µε σπαθί και πως δεν ήταν τίποτε σοβαρό το τραύµα του. Και παρόλο που είχε µια λαµπρή νίκη και κατατρόπωσε πάνω από εκατόν δέκα χιλιάδες εχθρούς, δεν κατάφερε να πιάσει τον ∆αρείο, γιατί εκείνος µε τη φυγή πρόλαβε να πάει µπροστά τέσσερα ή πέντε στάδια, αλλά κατάφερε να πάρει το άρµα και το τόξο του και επιστρέφοντας  βρήκε τους Μακεδόνες να παίρνουν από το στρατόπεδο των βαρβάρων τα υπόλοιπα πλούτη, που ήταν υπερβολικά πολλά, αν και πήραν µέρος στη µάχη ελαφρά οπλισµένοι και τις περισσότερες αποσκευές τους τις είχαν στη ∆αµασκό.»

 

Πλουτάρχου Αλέξανδρος  (23) :

«ἐν δὲ ταῖς σχολαῖς πρῶτον μὲν ἀναστὰς καὶ θύσας τοῖς θεοῖς, εὐθὺς ἠρίστα καθήμενος• ἔπειτα διημέρευε κυνηγῶν ἢ συντάττων ἢ διδάσκων τι τῶν πολεμικῶν ἢ ἀναγινώσκων. εἰ δ’ ὁδὸν βαδίζοι μὴ λίαν ἐπείγουσαν, ἐμάνθανεν ἅμα πορευόμενος ἢ τοξεύειν ἢ ἐπιβαίνειν ἅρματος ἐλαυνομένου καὶ ἀποβαίνειν. πολλάκις δὲ παίζων καὶ ἀλώπεκας ἐθήρευε καὶ ὄρνιθας, ὡς ἔστι λαβεῖν ἐκ τῶν ἐφημερίδων.»

 

«…….Τις µέρες της ανάπαυσης όµως, αφού σηκωνόταν και πρόσφερε θυσίες στους θεούς, αµέσως καθόταν και έτρωγε και µετά µε το κυνήγι, το γράψιµο, τις δίκες, την τακτοποίηση πολεµικών υποθέσεων και το διάβασµα περνούσε την ηµέρα του. Αν είχε πορεία, όχι επείγουσα, µάθαινε βαδίζοντας ταυτόχρονα ή να ρίχνει το τόξο ή ν' ανεβαίνει και να κατεβαίνει σε άρµα που ήταν σε κίνηση. Συχνά έπαιζε και κυνηγούσε αλεπούδες και πουλιά, όπως συμπεραίνουμε από το ηµερολόγιο του.»

 

Στο σύνολό τους και στην ονομαστική τους αξία, τα χωρία αυτά μπορούν να μας δείχνουν ότι ο Αλέξανδρος ασχολήθηκε κατά τη διάρκεια  αγώνων  με την εκμάθηση τοξοβολίας καθώς και με το πώς να ανέβει  και να κατέβει  από ένα κινούμενο άρμα. Στα  τελευταία αυτά δύο χρόνια της βασιλείας  του θα έβρισκε το επίπεδο έδαφος, κατάλληλο για αρματοδρομίες τόσο στο ιρανικό οροπέδιο όσο και σε πεδινές περιοχές της Μεσοποταμία προς τα δυτικά.

Ο Αλέξανδρος σίγουρα δεν μάθαινε πώς να οδηγεί ένα άρμα, για αυτό  θα πρέπει να υπήρχε ένας ηνίοχος, όπως στο Ελληνικό αγώνισμα  ‘’ ἀποβάται’’, που περίφημα απεικονίζεται στη ζωφόρο του Παρθενώνα , στην οποία οι διαγωνιζόμενοι αθλητές ήταν με πλήρη πανοπλία.

Πρόκειται για ένα παμπάλαιο αγώνισμα των Παναθηναίων. Γινόταν ως εξής: τέθριππα άρματα με ηνίοχο και οπλίτη συναγωνίζονταν στο τρέξιμο. Κατά  τη διάρκεια του δρόμου οι οπλίτες ανεβοκατέβαιναν από το άρμα που έτρεχε χωρίς να τραυματίζονται, ενώ στο τελευταίο στάδιο του αγωνίσματος διαγωνίζονταν στο τρέξιμο πεζοί προς τον τερματισμό.

 

Βόρεια ζωφόρος του Παρθενώνα

 

Από την άλλη πλευρά, μπορούμε να εστιάσουμε σε αυτή τη δραστηριότητα, στην γεωγραφική περιοχή της Μέσης Ανατολής,  όπου με ακρίβεια είναι ένα τμήμα του αρχαίου κόσμου στον οποίο οι αρματοδρομίες πραγματοποιούνταν σε συνδυασμό με την τοξοβολία, ένας τρόπος που  σηματοδοτεί  ένα διακριτικό ύφος του πολέμου από το πρώτο μισό της δεύτερης χιλιετίας,  καθώς επίσης προσδίδει ένα  διακριτικό ύφος  στο  βασιλικό  κυνήγι στην περιοχή για πάνω από τρεις τουλάχιστον αιώνες.

Χαρακτηριστική είναι η Βασιλική σφραγίδα του Δαρείου με σκηνή κυνηγιού λιονταριού οπού ο Δαρείος κυνηγάει με τόξο από άρμα

 

Το κυνήγι του λιονταριού αποτελούσε σημαντικό προνόμιο και δραστηριότητα  των Βασιλέων,  μια απόδειξη των ηγετικών ικανοτήτων τους.  Στην ταφική επιγραφή του στο Naqš-e Rustam,  ο Δαρείος δηλώνει   «Εγώ, είμαι ένας ικανός τοξοβόλος, τόσο ως πεζός όσο και ως έφιππος »

Ένα  συμπέρασμα από όλα αυτά  είναι ότι, το 324 π.Χ. και 323 π.Χ., ο Αλέξανδρος έχει υιοθετήσει το κυνήγι πάνω από άρμα , τον παραδοσιακό τρόπο του Βασιλέα των Αχαιμενιδών και της αυλής του, δηλαδή οπλισμένος με ένα τόξο, καθώς και δόρυ.

Την ίδια στιγμή, ο Αλέξανδρος έπρεπε επίσης να εξασκείται όπως  περιγράφει ο Πλούταρχος και στις αρματοδρομίες  ως εκ τούτου, οι δύο δραστηριότητες θα μπορούσαν να διεξάγονται  ταυτόχρονα, αρκετή εκπαίδευση και περιστασιακό βασιλικό κυνήγι σύμφωνα με το  Ανατολικό  πλέον έθιμο της μοναρχίας των Αχαιμενιδών.

Το περσικό βασιλικό κυνήγι παρέμεινε ζωντανή παράδοση στα χρόνια της βασιλείας του Δαρείου Γ΄,  ο ίδιος θα κυνηγούσε τιμώντας την παράδοση από το βασιλικό άρμα του με το βασιλικό τόξο του,  Θα ήταν αυτό το είδος του βασιλικού κυνηγιού που ο Αλέξανδρος είχε ενημερωθεί σχετικά από τους υψηλόβαθμους  των Περσών μέσα από το περιβάλλον του κάτι που προσπάθησε να μιμηθεί.

 

Ο Αλέξανδρος ήταν ένας κυνηγός λιονταριών.  Τα είδη λιονταριού που κυνηγούσε ήταν το ασιατικό λιοντάρι, επίσημα γνωστό ως ασιατικό λιοντάρι το οποίο περιπλανιόταν ελεύθερα από τη βόρεια Ελλάδα στην Ινδία κατά τα χρόνια του Αλεξάνδρου. Καλύτερη απόδειξη για την αγάπη του Αλεξάνδρου στο κυνήγι λιονταριών βρίσκεται στον  Πλούταρχο (Αλεξ. 40-41).

 

Πλουτάρχου Αλέξανδρος  (40):
’’ [Ο Αλέξανδρος] είπε ότι απορεί γιατί, αφού πήραν µέρος σε τόσο πολλούς και µεγάλους αγώνες, δεν θυµούνται πως όσοι έχουν κουραστεί κοιµούνται µε πιο ευχάριστο ύπνο από τους ξεκούραστους, και δεν βλέπουν πως συγκρίνοντας τη ζωή τους µε τη ζωή των Περσών, είναι περισσότερο δουλοπρεπές το να ζει κανείς στη χλιδή και περισσότερο βασιλικό το να κουράζεται. Και είπε: «Πώς θα µπορούσε να φροντίσει κάποιος το άλογο του µόνος του ή να στιλβώσει τη λόγχη και την περικεφαλαία του, αν δεν έχει συνηθίσει να χρησιµοποιεί τα χέρια του στο αγαπηµένο του κορµί;». «∆εν ξέρετε», είπε, «ότι το πιο σηµαντικό  πράγµα του κατακτητή είναι να µην κάνει τα ίδια µ' αυτούς που έχει κατακτήσει;» Και άρχισε ο ίδιος να εκθέτει τον εαυτό του ακόµη περισσότερο στις εκστρατείες και στα κυνήγια, υποφέροντας και διακινδυνεύοντας, ώστε κι ένας Σπαρτιάτης πρέσβης που ήταν µαζί του, όταν είχε σκοτώσει ένα µεγάλο λιοντάρι, του είπε: «Καλά βέβαια, Αλέξανδρε, αγωνίστηκες σχετικά µε τη βασιλεία, µε το λιοντάρι». Τούτο το κυνήγι ο Κρατερός  το πρόσφερε στους ∆ελφούς, αφού έκανε χάλκινα αγάλµατα του λιονταριού, των σκυλιών, του βασιλιά που συµπλεκόταν µε το λιοντάρι, και του ίδιου του εαυτού του, που πήγαινε να βοηθήσει, και άλλα απ' αυτά τα έκανε ο Λύσιππος, άλλα ο Λεωχάρης.’’

 

Πλουτάρχου Αλέξανδρος  (41):

 ‘’Ο Αλέξανδρος λοιπόν κινδύνευε µε το να εξασκεί τον εαυτό του και να παροτρύνει τους άλλους στην ανδρεία. Οι φίλοι του όµως, επειδή ήθελαν µε τα πλούτη και τη χλιδή να ζουν στην πολυτέλεια και να τεµπελιάζουν, δυσανασχετούσαν µε τις περιπλανήσεις και τις εκστρατείες και έτσι βαθµιαία κατέληξαν να τον βρίζουν και να του µιλούν άσχηµα. Εκείνος αρχικά συµπεριφερόταν  ήρεµα, λέγοντας πως είναι χαρακτηριστικό του βασιλιά να κακολογείται, οταν κάνει ευεργεσίες. Και µε τις πιο ασήµαντες ενέργειες του, έδειχνε στους φίλους του τις αποδείξεις, της µεγάλης· εύνοιας και εκτίµησης του σ' αυτούς. ……..’’

 

Μετά τις νίκες του επί του Δαρείου, ο Αλέξανδρος παρατήρησε ότι οι σύντροφοί του είχαν αποκτήσει πολυτελείς συνήθειες. Για να εξασφαλίσει ότι θα τους κρατήσει επικεντρωμένους  στη μάχη - ακόμα και στον μακροπρόθεσμο χρόνο μεταξύ των μαχών – ο Αλέξανδρος προώθησε ενεργά το κυνήγι λιονταριού. Προσπάθησε να δώσει το παράδειγμα, εκθέτοντας τον εαυτό του στην ταλαιπωρία και τον κίνδυνο στα κυνήγια λιονταριών.

Η παλαιότερη μέχρις στιγμής πιθανή απεικόνιση ιστορικού κυνηγιού στη Μακεδονία καταγράφεται στα νομίσματα του Αλεξάνδρου Α’, όπου η συνύπαρξη του ιππέα με κυνηγετικό σκυλί στον εμπροσθότυπο  παραπέμπει σε κυνήγι.

Αλέξανδρος Α΄ (498-454 π.Χ.)

Σαφέστερη είναι η δήλωση του κυνηγιού στα νομίσματα του Αμύντα Γ’, όπου ο ιππέας του εμπροσθοτύπου συνδυασμένος με το λιοντάρι του οπισθοτύπου θεωρήθηκε πως ανήκουν στο ίδιο κυνηγετικό επεισόδιο .

Δίδραχμο Αμύντα Γ     (393-370/369 π.χ.)

Στη χρονική περίοδο που μεσολαβεί ανάμεσα στις πρώιμες αυτές νομισματικές μαρτυρίες και τις παραστάσεις που σχετίζονται με τα κυνήγια του Αλεξάνδρου στην Ανατολή, όπως αντανακλώνται στη σαρκοφάγο της Κωνσταντινούπολης,

 

Σαρκοφάγος Αλέξανδρου - Μουσείο Κωνσταντινούπολης (4oς αιώνας π.χ.)

 

και την ανάγλυφη βάση από τη Μεσσήνη στο Λούβρο, που έχει θεωρηθεί πως αντιγράφει το ανάθημα του Κρατερού στους Δελφούς,

Ανάγλυφη βάση από τη Μεσσήνη (3oς  -   2ος αιώνας π.χ.)

 

 

Ψηφιδωτό Πέλλας. (4oς αιώνας π.χ.)

Ο Αλέξανδρος και ο Κρατερός σε κυνήγι λιονταριού. Λέγεται ότι η σύνθεση αντιγράφει ολόγλυφο έργο του Λύσιππου και του Λεωχάρη, ανάθημα του γιου του Κρατερού στους Δελφούς.

Στο κυνήγι κινδύνεψε η ζωή του Αλέξανδρου και ο Κρατερός τον έσωσε.

 

παρεμβάλλεται τώρα, με την πληρέστερη μέχρις στιγμής εικονογραφική απεικόνιση του θέματος, η τοιχογραφία με τα κυνηγετικά επεισόδια που κοσμεί την πρόσοψη του τάφου του Φιλίππου Β΄.

Η καθηγήτρια κα Χρυσούλα Παλιαδέλη μας ταξιδεύει μέσα από το βιβλίο της στα χρόνια που το κυνήγι ήταν τρόπος εκπαίδευσης των πολεμιστών και δείγμα ανδρείας των νέων της Μακεδονίας, ένα θείο δώρο όπως θεωρούσαν το κυνήγι οι Μακεδόνες εκείνη την εποχή.

 Η ίδια σε συνέντευξη της  λέει :

«Η Μακεδονική κοινωνία ήταν κοινωνία αριστοκρατική και για το λόγο αυτό το κυνήγι αφορούσε κυρίως στα μέλη της βασιλικής αυλής και στους εταίρους της. Δεν αποκλείεται στο κυνήγι να μετείχαν και απλοί Μακεδόνες, σε ρόλους λιγότερο σημαντικούς, αλλά από τις φιλολογικές μαρτυρίες γνωρίζουμε μόνο για βασιλικά κυνήγια. Το κυνήγι στη Μακεδονική αυλή δεν ήταν απλή ευχαρίστηση. Αποτελούσε τρόπο άσκησης για τους νέους και η επιτυχής συμμετοχή τους σε αυτό αποτελούσε προϋπόθεση για την εισδοχή τους στην κοινωνία των ανδρών. Γνωρίζουμε πως ο Κάσσανδρος, για παράδειγμα, δεν είχε το δικαίωμα να μετέχει στα συμπόσια της αυλής, ανακεκλιμένος (ξαπλωμένος σε ανάκλιντρο) όπως οι άλλοι, αλλά καθισμένος, επειδή δεν είχε καταφέρει έως τα τριάντα πέντε του χρόνια να σκοτώσει κάπρο.»

 Μία υπέροχη σκηνή κυνηγιού κοσμεί την πρόσοψη του τάφου ΙΙ της Μεγάλης Τούμπας στη Βεργίνα, που αποδίδεται στον Φίλιππο Β’, εκτείνεται σε μήκος 5,5 μ. και έχει ύψος 1,12 μ.

 

«Η ζωφόρος έχει για θέμα της το κυνήγι και αποτελείται από πέντε κυνηγετικά επεισόδια με ισάριθμα θηράματα (ελάφι, αντιλόπη, κάπρο, λιοντάρι και άρκτο). Στις σκηνές που εξελίσσονται σε υπαίθριο χώρο, μετέχουν δέκα κυνηγοί και εννέα σκυλιά. Το τοπίο δηλώνεται με δέντρα, πέτρες και βουνά στον ορίζοντα. Η απεικόνιση ενός ψηλού πεσσού (τετράγωνη κολόνα), με αγαλματάκια πάνω του και ενός δέντρου στολισμένου με ταινίες και άλλα αφιερώματα, δηλώνει πως τα κυνηγετικά επεισόδια εξελίσσονται σε χώρο με την παρουσία κάποιου σχετικού με το κυνήγι θεού.»

κα Παλιαδέλη Χρυσούλα.

 «Το γεγονός ότι μετέχει στο κυνήγι αποδεικνύει ότι είναι ικανός να διεκδικήσει το θρόνο ως διάδοχος, το κυνήγι δεν ήταν απλώς σπορ αλλά κάτι σαν πόλεμος για τους Μακεδόνες, ένα είδος ενηλικίωσης. Βρίσκω αρκετά κοινά σημεία, λοιπόν, στο πολιτικό μήνυμα των δύο έργων: είναι ο Αλέξανδρος ο επόμενος βασιλιάς στη Μακεδονία και ο μεγάλος βασιλιάς στην Περσία», εξηγεί η κ. Παλιαδέλη.

Εν κατακλείδι, με την εξιδανικευμένη απεικόνιση των Μακεδόνων και των Ασιατών στο κυνήγι μαζί, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού κατακτητή, Αλέξανδρου μαζί με έναν τοπικό ασιατικό ηγεμόνα,  πιθανόν τον Αβδαλώνυμο (Σαρκοφάγος Αλεξάνδρου), λειτουργούν  πολιτικά ως τόπος κοινωνικής αλληλεπίδρασης και διαπραγμάτευσης με τις ελίτ της πρώην περσικής αυτοκρατορίας, παρέχοντας τη δυνατότητα στους ανθρώπους ευκαιρίες να έρθουν σε άμεση επαφή με τον ηγεμόνα και την αυλή του σε αθλητικό περιβάλλον.

 

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ολοκληρώσω την ανωτέρω παράθεση πραγματικών στοιχείων με μια υπόθεση εργασίας.

Η πραγματική επιθυμία του Μέγα Αλέξανδρου να ενώσει τους λαούς και μέσα απο τα έθιμα και τις παραδόσεις τους και εν προκειμένου με την διεξαγωγή αρματοδρομιών και με το βασιλικό κυνήγι να εδραιώσει την παρουσία του ως τον νέο μεγάλο βασιλιά στην Περσία (χρησιμοποιώντας ίσως και το βασιλικό άρµα και τόξο του Δαρείου που κατείχε), θα έπρεπε με μεγάλη πιθανότητα σε αντιστοιχία και με τις αναπαραστάσεις του ταφικού μνημείου του πατέρα του Φιλίππου Β΄, να περιλαμβάνεται (η αρματοδρομία και το κυνήγι) ως θέμα στις τυχόν εικονογραφίες και του δικού του ταφικού μνημείου.

Άραγε ποιός είναι ο νεκρός που απεικονίζεται στο θριγκό (Β3) που βρέθηκε στον τρίτο θάλαμο του Τύμβου Καστά της Αμφίπολης και μας δόθηκε με την θαυμάσια απόδοση του κ. Μιχάλη Λεφαντζή σε μία από τις σκηνές από την ζωή του, να συμμετέχει σε αρματοδρομίες όπως μας είπε η κα Αικ. Περιστέρη στην παρουσίαση του ΑΠΘ  :

"….Στον βόρειο τοίχο με τα θυρόφυλλα, έχουμε αρχικά την παράσταση του νεκρού, βλέπουμε το πόδι του , είναι έφιππος, καβαλάρης βλέπουμε τα κατορθώματα, οδηγεί άρμα, έχουμε λεοντοκεφαλή υπερμεγέθες, υπάρχει και ένα δεύτερο κράνος πολεμιστή . Είναι μία αναπαράσταση με πολύ δουλειά και το αριστουργηματικό χεράκι του κ.Λεφαντζή μπόρεσε να τα αποδώσει με λεπτομέρεια. Ψηλά είναι ο νεκρός εν ζωή, ο ήρωας που είναι είτε ως έφιππος σε μάχη είτε σε αρματοδρομία και διάφορα όπλα – κράνος, δίπλα έχουμε έναν πύργο (Σχετική τυγχάνει η εργασία μου για τον Πύργο http://empedotimos.blogspot.gr/2015/10/blog-post_24.html ) που χωρίζει το κομμάτι από το επόμενο όπου έχουμε τα όπλα του ήρωα , είναι ο αφηρωισμένος νεκρός με κάτι κόκκινο στο κεφάλι του, είναι η φαρέτρα, ο θώρακας και δίπλα ένα τοπίο με κράνος." 

 ΄

Αν  κυνηγά πάνω από άρμα, (σημείωση: ενδιαφέρουσα η παράθεση του άρματος δίπλα από την λεοντοκεφαλή) ,  μήπως απεικονίζει α κατορθώματα του  Μέγιστου Μακεδόνα Βασιλιά Αλέξανδρου ; !!!

 

Γιαννούσης Βασίλειος , Δεκέμβριος 2015

 

ΠΡΟΣΟΧΗ : Απαγορεύεται η αναδημοσίευση είτε μέρους  της αναρτήσεως είτε  ολόκληρης, με οποιαδήποτε μεταβολή του ανωτέρω κειμένου και χωρίς την παράθεση του απευθείας συνδέσμου στην ανάρτηση αυτή  που είναι : http://www.empedotimos.blogspot.gr/2015/12/blog-post.html

Το ιστολόγιο επιφυλάσσεται για την άσκηση των νομίμων δικαιωμάτων του