Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2014

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ - ΤΟ ΨΗΦΙΔΩΤΟ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΙ ΤΟΝ ΝΕΚΡΟ - ΕΙΝΑΙ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ;



Σήμερα 16/10/2014 το ΥΥΠΟ  ανεκοίνωσε την  αποκάλυψη και του υπολοίπου μέρους του ψηφιδωτού.

Συγκεκριμένα αναφέρει ότι :
«Σήμερα που αφαιρέθηκαν και τα τελευταία στρώματα χωμάτων από την ανατολική πλευρά του ψηφιδωτού, αποκαλύφθηκε η τρίτη μορφή της παράστασης, πίσω από τον γενειοφόρο άνδρα, ο οποίος -εκτός από το στεφάνι- φοράει και κόκκινο ιμάτιο.

Πρόκειται για γυναικεία νεανική μορφή, με κόκκινους ανεμίζοντες βοστρύχους, η οποία φοράει λευκό χιτώνα που συγκρατείται με κόκκινη λεπτή ταινία στο ύψους του στήθους. Φέρει κόσμημα στον καρπό του αριστερού της χεριού. Είναι προφανές ότι πρόκειται για την μυθολογική παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, με την παρουσία του θεού Ερμή ως ψυχοπομπού, όπως είθισται σε ανάλογες αναπαραστάσεις (φωτο 1, 2, 3).

Είναι εκπληκτική η παράσταση όχι μόνον για τον χρωματικό της πλούτο, αλλά και για την τέλεια εκτέλεση του σχεδίου. Στην παράσταση του ψηφιδωτού παρουσιάζεται και η τρίτη διάσταση, ιδιαίτερα στην απεικόνιση του ψυχοπομπού και της Περσεφόνης. Είναι φανερό ότι η παράσταση παραπέμπει και στην αντίστοιχη της αρπαγής της Περσεφόνης, στον λεγόμενο Τάφο της Περσεφόνης, στο βασιλικό νεκροταφείο των Αιγών. Όμως η παράσταση της αρπαγής της Περσεφόνης, στις Αιγές είναι τοιχογραφία. Εδώ, για πρώτη φορά, απαντάται σε βοτσαλωτό ψηφιδωτό, σε ταφικό μνημείο. Οι διαστάσεις του ψηφιδωτού δαπέδου ήτοι 4,5Χ3».

Επιβεβαιώνεται δηλαδή ότι η τρίτη μορφή είναι η Περσεφόνη, άρα αποτελεί καθαρά μυθολογική σκηνή, συνεπώς δεν απεικονίζεται ο νεκρός στο ψηφιδωτό, όπως κάποιες υποθέσεις το ανέφεραν.

Όμως κάποια στοιχεία του ψηφιδωτού θεωρώ ότι προδιαγράφουν τον νεκρό.

Ας τα δούμε αναλυτικά.

Σίγουρα η μυθολογική εικόνα της αρπαγής της Περσεφόνης παραπέμπει στην μετάβαση της ψυχής από τον κόσμο των θνητών στον Άδη.


Κάνω την υπόθεση ότι  ο καλλιτέχνης προσπάθησε να παραθέσει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο ψηφιδωτό τα οποία τρόπον τινά αποτελούν τις προδιαγραφές του νεκρού.

Με άλλα λόγια, η απεικόνιση των θεοτήτων απεδόθη με ανθρώπινα χαρακτηριστικά κάποια εκ των οποίων αποτελούν τρόπον τινά "σήμα κατατεθέν" του νεκρού, οπότε με την παρουσία τους υπονοείται η ταυτότητα του νεκρου.



Έτσι βλέπουμε την Περσεφόνη να απεικονίζεται σε πολύ νεαρή ηλικία, πολύ νεαρότερη από την Περσεφόνη της Ελευσίνας,  φαίνεται ότι το αριστερό της μάτι είναι μπλε σε αντίθεση με το δεξί της που είναι σκούρο, πιθανόν μαύρο.

Τα μαλλιά της έχουν μπούκλες  και είναι κόκκινα.

Το άρμα το οδηγεί  ο Πλούτων «μανιωδώς» όπως δείχνει φορώντας στεφάνι δάφνης και φορώντας κόκκινο ιμάτιο ενώ ο Ερμής κοιτάζει τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη με ύφος που το χαρακτηρίζω ως ξαφνιασμένο μεν αλλά ικανοποιημένο.



Επίσης, παρότι οι απόψεις συνέκλιναν ότι στις προηγούμενες φωτογραφίες  το χρώμα του ματιού  του ενός αλόγου  φαίνεται διαφορετικό από το άλλο λόγω φωτοσκίασης, και στην νέα  «πανοραμική» φωτογραφία  που δόθηκε σήμερα στην δημοσιότητα  εξακολουθεί να υπάρχει αυτή η διαφορά. Άρα θεωρώ ότι το χρώμα των ματιών του αλόγου είναι διαφορετικά και μάλιστα το αριστερό είναι μπλε. 


Κατά την άποψη μου ο καλλιτέχνης αποδίδοντας την ιδιαιτερότητα της διχρωμίας των ματιών του νεκρού στο άλογο, θέλει να αποδώσει στον νεκρό στενή σχέση με άλογο. 
Εδώ να προσέξουμε ότι η ψυχή δεν έχει φύλο και συνεπώς το ότι η Περσεφόνη απεικονίζει την ψυχή του νεκρού δεν σημαίνει κατ’ανάγκην  ότι ο νεκρός  είναι  γυναίκα, μπορεί να είναι και άνδρας.

Έτσι έχουμε την ψυχή του νεκρού να απεικονίζεται με την Περσεφόνη, ο οποίος είχε στενή σχέση με άλογο, και του οποίου τα  ανθρώπινα χαρακτηριστικά  είναι νέοςμε  κόκκινα μαλλιά και   βοστρύχους (μπούκλες), έχει το αριστερό μάτι μπλε και το δεξί μαύρο, γέρνει λίγο προς τα αριστερά και με σηκωμένο το χέρι αποχαιρετά τον κόσμο των θνητών.

Ο δε Ερμής κοιτάζει  τον νεκρό με ξαφνιασμένο ύφος που μάλλον υποδηλώνει ότι δεν περίμενε τον νεκρό, μιας και είναι σχετικά νέος αλλά όχι λυπημένο αντίθετα ικανοποιημένο μιας και ο νεκρός δεν μεταβαίνει απλώς στον Άδη αλλά αποθεώνεται.

Ο Πλούτων με την μορφή του Φιλίππου τρέχει μανιωδώς για να πάει την ψυχή του νεκρού στον  Άδη , φοράει δε κόκκινο ιμάτιο όπως φορούσαν οι βασιλείς

Αν λοιπόν η υπόθεση μου είναι σωστή, τότε πρόκειται για τον Αλέξανδρο υιό του Φιλίππου, ο οποίος είχε ιδιαίτερη σχέση με το άλογο του τον Βουκεφάλα, πέθανε νέος,  αποθεώθηκε (με το αριστερό  ανατεταμένο χέρι αποχαιρετά και αντίστοιχη έκφραση  Ερμού) , εν ζωή είχε διαφορετικού  χρώματος μάτια και συγκεκριμένα το αριστερό μπλε και το δεξί μαύρο όπως μας λέει ο ψευδο-Καλλισθένης :


Το χρώμα του δέρματος του ήταν λευκό (λευκή εσθήτα Περσεφόνης), και πρέπει να είχε κόκκινα μαλλιά αν κρίνουμε από την περιγραφή του Πλουτάρχου για το χρώμα του δέρματος του και την κοκκινίλα στο στήθος και στο πρόσωπο (οι άνθρωποι με τέτοιου είδους δέρμα έχουν ως επί το πλείστον κόκκινα μαλλιά) αλλά και από την περιγραφή του Καλλισθένη που λέει ότι είχε μαλλιά σαν την χαίτη του λιονταριού, δηλαδή  μπούκλες και κοκκινίζοντα, και έγερνε λίγο προς τα αριστερά όπως μας λέει ο Πλούταρχος στον Βίο Αλεξάνδρου :


Σϊγουρα θα υπάρχουν και άλλες λεπτομέρειες στο ψηφιδωτό που χρήζουν ερμηνείας αλλά θα διευκρινισθούν με την πρόοδο της ανασκαφής.

Αν η υπόθεση μου αληθεύει τότε βρισκόμαστε σε μια εντυπωσιακή αποκάλυψη που ο εκπληκτικός καλλιτέχνης του ψηφιδωτού και σίγουρα μυημένος προσπάθησε να αποτυπώσει εντέχνως στο καλλιτέχνημα του.

 Είναι λοιπόν ο νεκρός ο Αλέξανδρος;


Πάντως οι συμπτώσεις είναι πολλές για να είναι τυχαίες. 

Εκτιμώ ότι στον επόμενο θάλαμο (Θ3) θα βρεθεί τοιχογραφία υπό τύπον ζωφόρου, ίσως και του Απελλή, που πολύ πιθανόν εκεί να αποτυπώνεται ο νεκρός.

Όπως έχουμε ξαναπεί βέβαια  η ανασκαφή θα επιβεβαιώσει ή θα απορρίψει την υπόθεση αυτή.



234 σχόλια:

«Παλαιότερο   ‹Παλαιότερο   201 – 234 από 234
GreenGatos είπε...

Εαν υπήρχαν στην ΜΑακεδονία ικανές δυνάμεις υπέρ του Αλεξάνδρου, θα είχε επικρατήσει η Ολυμπιάδα και όχι ο Κάσσανδρος.
Αφού αυτό δεν συνέβη, προφανώς ο συσχετισμός στην Μακεδονία μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου δεν ήταν ευνοϊκός.
Το γιατί συνέβη αυτό, είναι θέμα ανάλυσης, αλλά είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός: Ο Μέγας Αλέξανδρος στην πατρίδα του -καλώς ή κακώς- ήταν όχι και το τόσο δημοφιλής...

Τώρα τα περί "προστάτη Πτολεμαίου" είναι λίγο κούφια λόγια. Αν ήθελε πραγματικά ο Πτολεμαίος, μπορούσε -άν όχι να τον επιβάλει- τουλάχιστον να προστατέψει τον μικρό Αλέξανδρο.

333 είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Dazbaw είπε...

Για το θέμα Αχιλλέας – Πάτροκλος και Αλέξανδρος – Ηφαιστίωνας
Ο Αχιλλέας ήταν γιος του Πηλέα (γι' αυτό τον αποκαλούσαν και Πηλείδη)
Πρώτος Αιακίδης ήταν ο Πηλέας, γιος του Αίακου και της νύμφης Ενδηίδας
Η Δυναστεία των Αιακιδών ήταν σειρά βασιλέων της Ηπειρωτικής φυλής των Μολοσσών. Ήταν απόγονοι του Νεοπτόλεμου, γιου του Αχιλλέα και της Δειδάμειας και απόγονου του Αίακου. Βασίλεψαν από τον 5ο αι π.Χ. μέχρι το 231 π.Χ. Σημαντικότερος των Αιακίδων ήταν ο βασιλιάς Πύρρος της Ηπείρου που έκανε εκστρατεία κατά του ανερχόμενου Ρωμαϊκού κράτους. Επίσης σημαντική θυγατέρα των Αιακιδών ήταν η Ολυμπιάς, μητέρα του Αλέξανδρου. Γιαυτό και ο Αλέξανδρος θεωρείται απόγονος του Αχιλλέα. Επίσης ο Περσέας είναι απόγονος των Αιακιδών.

Ο Νεοπτόλεμος, ο οποίος ονομαζόταν και Πύρρος (στα Κύπρια Έπη [1]), ανατράφηκε στο ανάκτορο του παππού του στη Σκύρο. Μετά τον θάνατο του Αχιλλέα, ο Νεοπτόλεμος πείστηκε από τον Οδυσσέα να πολεμήσει στην Τροία γιατί ήταν δισέγγονος του Αιακού και, σύμφωνα με κάποιο χρησμό, η Τροία δεν θα κυριευόταν χωρίς τη βοήθεια ενός απογόνου του Αιακού, επειδή εκείνος είχε βοήθήσει στην κατασκευή των τειχών της.

Με λίγα λόγια, αν υπάρχει περίπτωση ο Μέγας Αλέξανδρος να ήθελε να αντιγράψει τον Αχιλλέα τότε στον τάφο αυτόν θα πρέπει να βρούμε στοιχεία για την δυναστεία των Αιακιδών και όχι των Τημενιδών…

Ας μην λησμονούμε το γεγονός πως αν δεν πέθαινε ο Φίλιππος Β’ ο Μεγαλέξανδρος δεν θα γινόταν βασιλιάς γιατί δεν είχε μακεδονική καταγωγή…μιας και η δυναστεία των Αιακιδών ήταν Ηπειρώτικη

333 είπε...

"Το 324 π.Χ., ο Αλέξανδρος διέταξε την παλιννόστηση των παλαιμάχων στη Μακεδονία και με την ευκαιρία αυτή έδωσε εντολή στον αρχηγό τους και φίλο του Κρατερό να αναλάβει εκείνος την πολιτική και στρατιωτική διοίκηση της Μακεδονίας αντί του Αντιπάτρου και να οδηγήσει προς τον Αλέξανδρο τα παιδιά των παλιννοστούντων παλαιμάχων. Η διαταγή όμως αυτή δεν εκτελέστηκε[›] λόγω θανάτου του Αλεξάνδρου."

Από το http://el.wikipedia.org/.

Σε κάποια άλλη αναφορά [δεν μπορώ να βρω τώρα που] ο Κρατερός μετέφερε επίσης εκτός από τα χρήματα των απομάχων και μεγάλο ποσό για εκτέλεση εντολών του Μ. Α.[ναοί κλπ]

Unknown είπε...

Από Droysen "Ιστορία των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου"

Σκάναρα δύο απσπάσματα:

http://postimg.org/image/qryzdw1np/

http://postimg.org/image/pecyagc99/

Effie είπε...

1η πηγή σχετικά με τον Κρατερό:

http://asiaminor.ehw.gr/Forms/fLemmaBody.aspx?lemmaid=9711

When Alexander died (323 BC), Craterus was in Cilicia, trying to restore order after the death of the local satrap. The order of the former king to replace Antipater was apparently revoked by Perdiccas. The army decided in Babylon to designate Craterus the protector of the kingship, which was an ambiguous title.(5) In Greece, the Lamian War outbroke (323-322 BC) and Antipater requested his military aid. Apparently, Antipater suggested that he should marry his daughter Phila as he wished to reinforce their alliance by marriage. Craterus accepted, returned to Greece and suppressed along with Antipater the revolt of the Greek cities.(6) During the War of Diadochoi I (321-320 BC) he joined the coallition of Antipater, Lysimachus, Ptolemy I and Antigonus Monophthalmus and departed for Asia Minor.

References
(5). D.S. 18.4.1. Protector of the kinship: Arr., After Alex. 3. The views on his responsibilities vary. His duty might have been the administration of the empire, along with a supervision of the economics, or being a regent of the mentally deficient king Arridaeus. It has been suggested that the title could have denoted: a royal advisor; the administration of the royal affairs; the conduct of the royal symbols; the protection of the royal prerogatives. Presumably, he had the highest rank in the empire but not the supreme power. There are diverse views also on the realm of his power, whether it was confined in Macedonia or expanded to Asia. On Craterus responsibilities see Seibert, J., Das Zeitalter der Diadochen (Erträge der Forschung 185, Darmstadt 1983), p. 84 ff.
(6). Marriage with Phila: D.S. 18.18.7, 20.109.7. Prior to the wedding he divorced his first wife. Cf. Seibert, J., Historische Beiträge der Dynastischen Verbindungen in Hellenistischer Zeit (Historia Einzelschriften 10, Wiesbaden 1967), p. 11 ff, 24 ff.


έπεται δεύτερη

Effie είπε...

2η πηγή σχετικά με Κρατερό:

http://www.gtp.gr/LocInfo.asp?infoid=26&code=EGRWKSa&PrimeCode=EGRWKSa&Level=5&PrimeLevel=5&IncludeWide=1&LocId=60891

….Craterus commanded a large army (and the elephants) across the Bolan Pass through Arachosia, Drangiana and Carmania, Nearchus commanded the navy along the shores of the Indian Ocean and Persian Gulf, and Alexander led his men through the Gedrosian desert and Carmania. Perdiccas and his squadron may have belonged to any of these three divisions. In any case, it is clear that at this stage Perdiccas, trusted as he was, was inferior in rank to Craterus and Nearchus.
When Alexander's armies united in Susa, the capital of Elam (March 324), he ordered his officers to marry Persian ladies (click here for the story). Perdiccas took as his bride a daughter of Atropates, the satrap of Media. The only ones to marry princesses from the ancient Persian royal house, the Achaemenids, were Alexander, Hephaestion and Craterus. Again, this illustrates the court hierarchy: first the king, then Hephaestion and Craterus, and after that, people like Nearchus and Perdiccas.
However, he was soon to rise. In August, Craterus was sent away on a very important mission: he was to bring back 11,500 veterans to Europe, where he would become the supreme commander of the Macedonians forces. Two months later, Hephaestion unexpectedly died. This meant that Perdiccas suddenly found himself as the highest ranking officer at Alexander's court. He was appointed in Hephaestion's functions: commander of the Companion cavalry and chiliarch (vizier).
However, he was soon to rise. In August, Craterus was sent away on a very important mission: he was to bring back 11,500 veterans to Europe, where he would become the supreme commander of the Macedonians forces. Two months later, Hephaestion unexpectedly died. This meant that Perdiccas suddenly found himself as the highest ranking officer at Alexander's court. He was appointed in Hephaestion's functions: commander of the Companion cavalry and chiliarch (vizier).
In the afternoon of June 11, 323, Alexander died in Babylon. He had been ill for several days and had given his ring to Perdiccas, saying that he gave his empire kratistoi. This means 'to the strongest', but may also mean 'to Craterus'. The interpretation of Alexander's last will was to be the biggest problem of the next years. In fact, it was never solved…..
…. Craterus, who had been the most important general when Alexander was still alive, had been ignored when Perdiccas seized power in Macedonia…….

Χρειάζεται προσεκτική ανάγνωση, από ότι καταλαβαίνω ότι παρότι ήταν ικανότατος (αναφέρεται ως ο ικανότερος στρατηγός του Α. σε κάποιες πηγές) καταλαβα΄΄ινω ότι "παραγκωνίστηκε" από Αντίπατρο και Περδίκκα

333 είπε...

Από σημερινή αρθρογραφία της κας Παναγιωταρέα στο f/b:

Ακούω, βλέπω και διαβάζω τα σχόλια εκείνων -ιδίως τα καταγγελτικά- ότι το μνημείο της Αμφίπολης “χρησιμοποιείται” για πολιτικούς λόγους. Θα έλεγα ότι το μνημείο της Αμφίπολης από τη στιγμή του σχεδιασμού του, από τη στιγμή που δόθηκε η εντολή της αρχιτεκτονικής μελέτης του, από τη στιγμή που άρχισε η κατασκευή του, ως την στιγμή που τέθηκε το τελευταίο θασίτικο μάρμαρο στον -497,5 μ- περίβολό του, εξέπεμπε λόγο πολιτικό. Ποιός θα έδινε την εντολή για την ανέγερση και τόσα χρήματα για την κατασκευή ενός τέτοιου μοναδικού σε μέγεθος, κόστος και ποιότητας έργου, χωρίς ο στόχος του να είναι ο θαυμασμός των Πολιτών, ο σεβασμός των φίλων και αντιπάλων, η απόδειξη παραδοχής, τιμής και δόξας των σύγχρονων και ταυτόχρονα ορόσημο πολύτιμο στη μνήμη των επερχόμενων, για τον “κεκοιμημένο”;

2 σημεία:
1)Περίβολος 496,5 μέτρων
2)μιλά για κεκοιμημένο

333 είπε...

διόρθωση: 497,5 m

Unknown είπε...

Από Droysen "Ιστορία των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου"

Σκάναρα δύο άλλα απσπάσματα:

http://postimg.org/image/jdiyoihcv/

και δύο συνεχόμενα δισέλιδα:

http://postimg.org/image/tq96o7wc1/

http://postimg.org/image/3yc1sa6jn/

Effie είπε...

@ ελευθερίου
Ευχαριστούμε πολύ για τις χρησιμότατες πληροφορίες που κάνατε Post! Νομίζω όλες οι πηγές συμφωνούν για το αξίωμα Κρατερού μετά το θάνατο Αλέξανδρου αλλά και την επικράτηση ισχύος Αντίπατρου με τη βοήθεια Περδίκκα (ελπίζω να κατάλαβα καλά).
Εντυπωσιάστηκα από την πιθανή μετάφραση της επιθανάτιας εντολής Α. για μεταβίβαση εξουσίας "τω κρατίστω" ως τον Κρατερό ως διάδοχο. Λογικό, εφόσον ο Κρατερός, ικανότατος στρατηγός ήταν αμέσως υπό τον Α., μαζί με τον Ηφαιστίωνα και υπό αυτούς οι υπόλοιποι.

George Tsiagalakis είπε...

Δε ξέρω πόσοι το έχετε δεί ήδη αλλά πολύ καλή δουλειά στο https://sketchfab.com/models/dfe1cfa036614fdb81ac11245566cbbd και το μοντέλο περιλαμβάνει και το μωσαϊκό.

Οι δημιουργοί του παραπάνω είχαν την καλοσύνη να το εκδώσουν υπό ελεύθερη άδεια χρήσης οπότε πλέον φιλοξενείται και στην https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AC ως φωτογραφία

garasari.blogspot είπε...

@ ΕΜΠΕΔΟΤΙΜΟΣ

Από παλαιότερο κείμενό μου:

"Ο Περδίκκας δε μπορούσε να αφήσει να ολοκληρωθεί η αποστολή που είχε αναθέσει ο ίδιος ο Αλέξανδρος στον αγαπητό του Κρατερό. Δηλαδή την υλοποίηση των σχεδίων του, σύμφωνα με τα Υπομνήματα. Αυτό θα έδινε τη δυνατότητα στον Κρατερό να διαχειριστεί το κρατικό θησαυροφυλάκιο και να κερδίσει κι άλλους πόντους στα μάτια των Μακεδόνων, στους οποίους ήδη ήταν δημοφιλής.
Ενώ λοιπόν ο Κρατερός βρίσκεται κάπου στην Κιλικία, επικεφαλής 10.000 παλαίμαχων στρατιωτών που στέλνει πίσω στην πατρίδα ο Αλέξανδρος, μαθαίνει το θάνατο του βασιλιά του.
Επιστρέφει και στη συνέλευση των εταίρων και σωματοφυλάκων παρουσιάζει τα σχέδια, τα οποία ακυρώνονται με εισήγηση του Περδίκκα.
Γιατί; Μα το είπαμε. Ο Κρατερός στάλθηκε στη Μακεδονία από τον Αλέξανδρο για να αντικαταστήσει ως επίτροπος / αντιβασιλιάς τον Αντίπατρο, με τον οποίο είχε «σκοτωθεί» η Ολυμπιάδα. Εάν είχε και τη διαχείριση του κρατικού θησαυρού, τότε το όνειρο του Περδίκκα για την ηγεσία δεν επρόκειτο να υλοποιηθεί.

Αποφασίζει λοιπόν η συνέλευση του στρατού να ανακηρυχθεί βασιλιάς ο Φίλιππος Γ` - Αρριδαίος, ο «ζαβός» ετεροθαλής αδερφός του Αλέξανδρου.
«Προστάτης» της βασιλείας του, δηλαδή ουσιαστικά αντιβασιλιάς, αλλά και «προστάτης» του παιδιού που επρόκειτο να γεννήσει η Ρωξάνη, ανακηρύχθηκε ο Κρατερός.
Καταλαβαίνετε λοιπόν το μεγάλο ζόρι του Περδίκκα.
Σ` αυτόν όμως είχε δώσει το δαχτυλίδι του ο Αλέξανδρος λίγο πριν πεθάνει και έτσι ο λόγος του μετρούσε. Αυτός όρισε αρκετούς νέους σατράπες, με γνώμονα την υποστήριξή τους και ο ίδιος ανέθεσε την Αίγυπτο στον Πτολεμαίο, για να τον κρατήσει ήσυχο και μακριά από τη Μακεδονία.
Ο ίδιος τελικά έπεισε τον Φίλιππο Γ` να τον ονομάσει «Επίτροπό» του, δηλαδή συμβασιλέα, στη θέση του Κρατερού.

Απ` όλα αυτά προκύπτει ότι ο Περδίκκας, έχοντας ουσιαστικά «ομήρους» το Φίλιππο – Αρριδαίο, τη Ρωξάνη και τον Αλέξανδρο Δ` που αυτή γέννησε λίγο αργότερα, αλλά και το σώμα του Αλέξανδρου, δεν έχει τίποτα άλλο να κάνει παρά να πάει στη Μακεδονία, να θάψει τον Αλέξανδρο στο μνημείο που ετοίμασε ο Δεινοκράτης, να παραμερίσει τον Αντίπατρο και να κυριαρχήσει αυτός, βασιλεύοντας στο όνομα του αδελφού και του γιού του Μεγάλου Αλεξάνδρου."

http://garasari.blogspot.gr/2014/09/blog-post.html

GreenGatos είπε...

@ 333

Μόνο και μόνο η παρουσία της Παναγιωταρέα στα πέριξ της ανασκαπτικής ομάδας ...υποσκάπτει το έργο της.
Αυτοκτονική επιλογή.

s είπε...

Η κυρία Παναγιωταρέα να ξεκαθαρίσει ποιές είναι οι αρμοδιότητες που έχει αναλάβει και μάλιστα αυτοβούλως. Δεν γίνεται με πάτημα το βήμα αυτό και με αναφορά στο μνημείο, που ανήκει στον ελληνικό λαό, στην ανθρωπότητα και στην αιωνιότητα, να κάνει μικροπολιτική και να αφήνει διχαστικές υπόνειες.
Τώρα θα ήθελα να κάνω μια παρατήρηση. Δεν ξέρω αν έχει γίνει κάποια αναφορά για το πλαίσιο του ψηφιδωτού.
1. Ο κυματοειδής διάκοσμος παραπέμπει στα ψηφιδωτά της Πέλλας (δικό μου συμπέρασμα αλλά αργότερα το βρήκα και σε άρθρο εφημερίδας).
2. Το ανάκτορο της Πέλλας έχει ψηφιδωτό δάπεδο με ασπρόμαυρους ρόμβους. Στην είσοδο του τύμβου υπάρχει παρόμοιο δάπεδο. Μήπως συνδέονται; ( Δηλαδή να παραπέμπει στο τόπο γέννησης.) Στη συνέχεια το δάπεδο είναι κόκκινο με άσπρα βότσαλα. Μήπως έχει σχέση με τη Βαβυλώνα; (Τόπο θανάτου, δεν μπόρεσα να βρω φωτογραφία δαπέδου του ανακτόρου της Βαβυλώνας.)
3. Πίσω στη Πέλλα ο λέων στο ψηφιδωτό του Διονύσου έχει όμοια όψη με τον Λέων της Αμφίπολης

garasari.blogspot είπε...

@ s

Έχουν ειπωθεί αυτά. Το περιμετρικό μοτίβο είναι ακριβώς ίδιο με αυτό της ασπίδας που βρέθηκε στον τάφο του Φιλίππου Β΄.

Oneironaut είπε...

http://asiaminor.ehw.gr/Forms/fLemmaBody.aspx?lemmaid=4948
Όταν πέθανε ο Αλέξανδρος (323 π.Χ.), ο Κράτερος βρισκόταν στην Κιλικία, φροντίζοντας για την αποκατάσταση της τάξης μετά το θάνατο του σατράπη της. Η εντολή του τέως βασιλιά να αντικαταστήσει τον Αντίπατρο φαίνεται ότι αναιρέθηκε από τον Περδίκκα. Σύμφωνα με απόφαση του στρατού στη Βαβυλώνα, ο Κράτερος διορίστηκε προστάτης της βασιλείας, αξίωμα με αμφιλεγόμενο περιεχόμενο.5 Λίγο αργότερα ξέσπασε στην Ελλάδα ο Λαμιακός πόλεμος (323-322 π.Χ.) και ο Αντίπατρος ζήτησε τη στρατιωτική του υποστήριξη. Φαίνεται μάλιστα ότι τότε του πρότεινε να παντρευτεί την κόρη του Φίλα, ώστε διά της επιγαμίας να ενισχύσει τους δεσμούς τους. Ο Κράτερος δέχτηκε, επέστρεψε στην Ελλάδα και κατέστειλε μαζί με τον Αντίπατρο την εξέγερση των ελληνικών πόλεων.6 Κατά τον Α΄ πόλεμο των Διαδόχων (321-320 π.Χ.) συμμάχησε με τους Αντίπατρο, Λυσίμαχο, Πτολεμαίο Α΄ και Αντίγονο Μονόφθαλμο και αναχώρησε για τη Μικρά Ασία.
Διόδ. Σ. 18.4.1. Προστάτης της βασιλείας: Αρρ., Μετ’ Αλέξ. 3. Οι απόψεις για τις αρμοδιότητές του ποικίλλουν. Σύμφωνα με αυτές, καθήκον του ήταν η διοίκηση της αυτοκρατορίας, πιθανόν σε συνδυασμό με την εποπτεία των οικονομικών, ή η κηδεμονία του καθυστερημένου βασιλιά Αρριδαίου. Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι ήταν ένα είδος βασιλικού συμβούλου ή ότι έργο του ήταν η διοίκηση των βασιλικών υποθέσεων ή η διαχείριση των βασιλικών συμβόλων ή η προστασία των βασιλικών δικαιωμάτων. Ενδεχομένως είχε το ανώτατο αξίωμα στην αυτοκρατορία, όχι όμως και τη μεγαλύτερη δύναμη. Διάσταση απόψεων επίσης επικρατεί αν οι αρμοδιότητές του αυτές περιορίζονταν στη Μακεδονία ή αν εκτείνονταν και στην Ασία. Για τα καθήκοντα του Κρατέρου βλ. Seibert, J., Das Zeitalter der Diadochen (Erträge der Forschung 185, Darmstadt 1983), σελ. 84 κ.ε.

Unknown είπε...

@effie,
Έχουμε τα εξής:
Ο Κρατερός μαθαίνει τον θάνατο Αλεξάνδρου στην Κυλικια κι όταν φθάνει στην Μακεδονία με τους βετεράνους τα πλούτη και την γραπτή διαταγή του Αλεξάνδρου για τα 5μεγαλα σχέδια και για τον διορισμό του πείθεται απο τον Αντιπατρο και συμμαχεί μαζί του έναντι των αντιπάλων .Δεν γνωρίζει οτι Αριστοτελης και Αντιπατρος έχουν συνομωτησει με σκοπό την δηλητηρίαση Αλεξάνδρου μέσω του Οινιοχου Ιόλα γιου του Αντιπατρου.Γνωριζει οτι ο Αλέξανδρος μολύνθηκε.Παντρευεται δε και την αδερφη του Αντιπατρου Φίλα.Ο Περδικας(αντιβασιλέας)πληροφορούμενος τα γραπτά λόγω μυθωδους κόστους τα φέρει προς ψήφιση στην συνέλευση των Μακεδόνων όπου και ματαιώνονται.Δυσαρεστηται οΝεαρχος ο οποίος διαμένει στην Αμφίπολη και εχει υπό την προστασία του την Βαρσινη και τον Ηρακλή τον αλλο γιο του Αλεξάνδρου.Η Ρωξάνη έρχεται με τον συνβασιλεα Γιο της Αλέξανδρο Δ και με την βοήθεια του Πέρδικα δολοφονούν...(συνεχίζεται)....

Unknown είπε...

....τις Στατυρα,δρυπετη(χήρα του Ηφαιστιωνα) και παρυστατιδα. Γυναίκες του Αλεξάνδρου και πριγκίπισσες των Περσων (Δαρείου και Αραξερξη αντίστοιχα)με σκοπό να χαθεί το βασιλικό αίμα .Παραλληλα σε συνεννόηση με την Ολυμπιάδα φονευουν τον αλλο συνβασιλεα Αριδαιο(ετεροθαλή αδερφό του Αλεξάνδρου)και την γυναίκα του Ευριδικη πριγκιπισα,με εκστρατεία της Ολυμπιάδας απο την Ηπειρο.
Συνεπώς η Ρωξάνη βρίσκεται στην Μακεδονία με την προστασία Πέρδικα και σε συνεννόηση με την Ολυμπιάδα...

Unknown είπε...

Συνεπώς η Ρωξάνη βρίσκεται στις Αιγες μαζί με Πέρδικα μέχρι να πάρει την Εξουσία ο Κασσάνδρσς.Τοτε φεύγει μαζί με Ολυμπιάδα για Ηπειρο...

ΚΓΨ είπε...

ΕΜΠΕΔΟΤΙΜΕ και Φίλοι,
Ισως βοηθήσει:
Κων.Παπαρρηγοπούλου,ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ,τόμος Β,σελίς 175.
"Τοιουτοτρόπως κατέλυσε τον πολυτάραχον και πολυπράγμονα αυτού βίον ο Καρδιανός Ευμένης,
εις ηλικίαν τεσσαράκοντα και πέντε μόλις ετών.Ο Ελλην ούτος υπήρξε βεβαίως ο επιτηδειότατος των στρατηγών όσοι εξήλθον από της σχολής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.Αν απέτυχεν,απέτυχε διότι ηθέλησε να φανή πιστός εις την βασιλικήν σημαίαν,εις την ενότητα του κράτους,ήτις, εκπροσωπουμένη υπό δύο εμπαθεστάτων γυναικών,υπό του βλακός Αρριδαίου Φιλίππου και υπό του νηπίου Αλεξάνδρου,δεν ήτο πλέον δυνατόν να συντηρηθή,ενώ ο κύριος αυτού αντίπαλος,ο Αντίγονος,επεδίωκε τον κατακερματισμόν,έχων προς τούτο φυσικούς συμμάχους όλους τους ισχυροτέρους μεγιστάνας'πλήν τούτου δε,ο Ευμένης απέτυχε και διότι ίσως,Ελλην ών,εφθονείτο υπό των μακεδόνων στρατηγών'ναι μεν επί Αλεξάνδρου και επί μικρόν μετά τον θάνατον αυτού οι Μακεδόνες ηναγκάσθησαν ν'ασπασθώσι την προς τους Ελληνας ισότητα,αλλά αφού εξέλιπεν η πίεσις του ισχυρού εκείνου βραχίονος προέκυψεν αύθις εις μέσον η μεταξύ των δύο φύλων αντιζηλία και αντίπραξις.Αλλά άν ο Ευμένης υπήρξεν ο ατυχέστερος των λεγομένων διαδόχων, ουδείς τούτων απέβη εκείνου ενδοξότερος και χρηστότερος'διό είναι εις εκ των τριών πρωταγωνιστών της εποχής ταύτης,ους κατέταξεν ο Πλούταρχος εν τη πινακοθήκη των μεγάλων της αρχαιότητας ανδρών,ήτις θέλει διδάσκει και συγκινεί τους ανθρώπους,ενόσω υπάρχουσιν εν τω κόσμω τούτω άνθρωποι τιμώντες την αρετήν και την μεγαλοφυίαν." (Δεκέμβριος 317/Ἴανουάριος 316).Ο συμφωνημένος κατακερματισμός του Κράτους ωδήγησε αναγκαστικά στον θάνατο όλων των συγγενών-κληρονόμων του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου.Γιά όσο χρόνο κάποιος από αυτούς θα ζούσε,θα παρέμενε σύμβολο αυτού,που οι διάδοχοι ήθελαν να διαλύσουν,του ενός και μόνου Κράτους.

ΕΜΠΕΔΟΤΙΜΟΣ είπε...

@Effie και @Εβδομο Δημοτικό ΕΛευθερίου.

Σας ευχαριστώ για την επιβεβαίωση!

Ειδικά η δέυτερη εικόνα από τον Droyzen που περέθεσες (http://postimg.org/image/pecyagc99/) δείχνει ότι υπάρχει άμεση συνεργασία Αντιπάτρου-Κρατερού-Πτολεμαίου (νάτος πάλι ο Πτολεμαίος!), οπότε αν υπόθεση μου είναι σωστή (συμφωνία στο Τριπαράδεισο) η πολιτική συγκυρία στην Μακεδονία είναι ευνοϊκή για την υλοποίηση της απόφασης για το διάστημα περίπου ενός έτους και πλέον ωσπου πεθαίνει ο Αντίπατρος και μετά την σύντομη ανάληψη της εξουσίας από τον Πολύπέρχωνα αναλαμβάνει ο Κάσσανδρος ο οποίος έκανε ό,τι έκανε.

Μέχρι τότε δηλαδή υπάρχει πλήρης κάλυψη της οικογένειας του ΑΛεξάνδρου και της ταφής του στην Αμφίπολη!

Αν επιβεβαιωθεί δε ότι η Ρωξάνη και ο μικρός Αλέξανδρος εγκαταστάθηκαν αμέσως μετά την επιστροφή τους με τον Αντίπατρο στην Αμφίπολη τότε "τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια".
(το αναφέρει το National Geographic (Ελληνική Έκδοση) αλλά δεν το υιοθετώ από εκεί μέχρι να το δούμε από τις πηγές).

Φυσικά μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Κάσσανδρο το σκηνικό αλλάζει, όμως μέχρι τότε υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες.

Nemot είπε...

Εμπεδότιμε, δεν είναι τόσο απλό το θεμα. Το εγραψα και πριν αρκετα ποστς. O ρόλος του Πτολεμαιου ειναι απίστευτα περίπλοκος και πονηρός (οχι για καλό).

Υπάρχουν οι εξης συμμαχίες:

1.Πτολεμαίος με Αντίπατρο και Κάσσανδρο

2.Αντίπατρος με Κρατερό

3.Αντίπατρος με Πολυπέρχων

4. Ολυμπιάδα με Πολύπερχων

Και η σίγουρη αντιπαλότητα:
1. Αντιπατρος με Ολυμπιάδα

Επιπλέον η Ολυμπιάδα είναι στην Ηπειρο από πριν το Θάνατο του Αλέξανδρου

Εσεις τι συμπερασμα βγάζετε?

Αν έχει κάποιος το χρόνο (συγνωμη που δεν το κάνω εγω λογο επαγγεματικών υποχρεώσεων), ας συμβουλευτει τις πηγες και ας φτιαξει μια λιστα με ημερομηνίες και γεγονότα της περιοδους 323 - 318. Θα μας βοηθησει όλους

Nemot είπε...

Σας θυμιζω επιπλεον, οτι

Ο Αλέξανδρος εστελνε το Κρατερο να αντικαταστησει τον Αντιπατρο. Ο Αντιπατρος αυτο το ήξερε.
Ο Αντιπατρος έστειλε τον γιο του Κασσανδρο να αλλάξει γνωμη στον Αλέξανδρο. Ο Αλέξανδρος τον πρόσβαλε, τον χτυπησε και τον απειλισε που δεν τον προσ΄κηνυσε. Μετα από αυτο ο Κάσσανδρος τον μισησε για πάντα (κατ'επεκταση και όλη την βασιλική οικογενεια) Λιγο μετά ο Αλέξαδρος πεθαίνει. (Απο δηλητηρίαση ? )

Και μην ξεχνατε. Ολες οι συμμαχιες αναμεσα στους στρατηγους αλλαξανε πολλές φορές.
Η συμμαχία αναμεσα στον Πτολεμαιο και τον Αντιπατρο και αργοτερα τον Κάσσανδρο, ήταν η μονη που δεν εσπασε ποτέ, μεχρι τον θανατο απο βαθια γεράματα του Πτολεμαιου.
Τι κοινό άραγε είχαν αυτοι οι δυο ?

Γιατι ο Πτολεμαιος σε συνδιασμο με τα πραπανω ήταν αυτος που εκλεψε το σωμα του Αλέξανδρου?

Γιατι μετά τον Περδίκα (στις αρχικη φάση των γεγονότων) κάνενας άλλος επίγονος δεν επιτέθηκε ποτέ στην Αίγυπτο ?

Ολα αυτα τα γεγονότα εχουν σχέση μεταξύ τους και ο τάφος της Αμφίπολης είναι το κλειδι για τις απαντήσεις

Nemot είπε...

Διαβάστε την ιστορία της Κλεοπάτρας, της αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Εχει μέσα απίστευτες πληροφορίες για τις συμμαχίες και τις ίντριγκες της εποχής. Ουσιαστικά κανένας, δεν ήταν σύμμαχος με κανέναν. Ουτε ακόμα η Μάνα (Ολυμπιάδα) με την Κόρη (Κλεοπάτρα)

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%B5%CE%BF%CF%80%CE%AC%CF%84%CF%81%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82

Nemot είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
george είπε...

If the Mavroyiennis hypothesis is valid, i.e., HFAISTION is the person the tomb was intended, then the Treaty of TRIPARADEISOS at present day Lebanon of 321 BC was too late to define the fortunes of the Amphipolis tomb.

Antipatros was in full control of Makedonia by 324 BC and in addition his son Kassandros was already "Commander of the Guards" according to the 323 BC Treaty of Babylon (Justin). Polyperchon was a minor figure and Perdikas never became effectively "Regent" and either one of them couldn't have any role on the Amphipolis monument/tomb. They were at the margins, whereas Antipatros was the strong man in Makedonia during the critical period 324-322 BC, when the scenario of Hfaistion and the Amphipolis tomb would be in play, and of course all the resources would be there to support such a monument.

This 2-3 year period was a unique window of opportunity for the Kasta Hill public project to materialize in my view. Afterwards, simply neither the resources, nor the interest, nor political base would be there to support construction for such a huge tomb for anyone (including Hfaistion). Makedonia unfortunately became the theater of a prolonged fratricidal conflict.

Nemot είπε...

.... και για να σας ιντριγκάρω ακομα περισσότερο, σκεφτειτε τουτο.

Οι περισσοτεροι Ρωμαιοι συγγραφείς, απο τους οποιους γνωρίζουμε οτι γνωρίζουμε για τον Αλεξανδρο (μιας και τα σύγχρονα με τον Αλέξανδρο ιστορικα έργα εχουν χαθει), βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο ιστορικο έργο του Πτολεμαίου.

Εσεις αν γραφατε την ιστορία ενός γεγονότος στο οποιο συμμετείχατε και ο ρόλος σας ήταν ύποπτος, πως θα το χειριζόσασταν ?

Σιγουρα θα αποκρύπταται οτιδήποτε σας ενοχοποιεί ή δεν θέλετε να μαθευτεί και θα προβάλατε τη θετική σας παρουσία και συμβολή στο συμβάν. Μήπως λοιπον ο Πτολεμαίος αυτος ο μεγάλος Στρατηγός (αυτό δεν αμφισβητείται) και Βασιλιάς της Αιγύπτου, αποφάσισε να γράψει την ιστορία του Αλέξανδρου για να "ξεπλύνει" το δικό του όνομα στην αιωνιότητα της ιστορίας , να σβήσει οτιδήποτε γκρίζο τον αφορούσε και να αποκρύψει οτιδήποτε έπρεπε να μείνει κρυφό ???

Andreas είπε...

Ενδιαφέρουσα ανάρτηση από τον rogueclasissist με μια (ομολογουμένως) εξαιρετικά παρατραβηγμένη υπόθεση.

Επίσης βρίσκει ομοιότητες με το μωσαϊκό της Αρπαγής της Ελένης στην Πέλλα που δεν θυμάμαι αν έχει σχολιαστεί εδώ.

http://rogueclassicism.com/2014/10/18/implications-of-the-hadespersephone-mosaic-at-amphipolis/

Unknown είπε...

Nemot,

Στη μονογραφία του Σπύρου Συρόπουλου "Τα μετά τον Αλέξανδρο", από τις εκδόσεις Ιωλκός, παρατίθεται στο β' μέρος του βιβλίου αναλυτικότατο χρονολόγιο με όλα τα πολιτικά-στρατιωτικά γεγονότα, μεταξύ άλλων, και της περιόδου του τελευταίου τετάρτου του 4ου αιώνα.
Αρκετές σελίδες από τις οποίες αμέσως εξάγει ο αναγνώστης το συμπέρασμα ότι ουδεμία σταθερότητα εμφανίζουν οι πολιτικές/στρατιωτικές σχέσεις μεταξύ των διαδόχων, εξαιρέσει, όπως πολύ ορθά παρατήρησες, της σχέσης Αντίπατρου-Πτολεμαίου και Κάσσανδρου-Πτολεμαίου.

Κατά την ταπεινή μου άποψη, τα βασικά πρόσωπα της σπουδαίας ιστορίας περί Αλεξάνδρου & Αμφιπόλεως, που μας ενδιαφέρει όλους εδώ, είναι δύο και είναι του Πτολεμαίου Α΄και του Κάσσανδρου. Επιφυλάσσομαι για τα περαιτέρω με την πρώτη ευκαιρία.

Δυστυχώς, καίτοι το βιβλίο του Συρόπουλου βρίσκεται στη βιβλιοθήκη μου, δεν έχω μέχρι τέλους αυτού του μήνα τον απαιτούμενο χρόνο να επεξεργαστώ το σχετικό χρονολόγιο. Σας διαβεβαιώνω, ωστόσο, ότι απλή και μόνο ανάγνωσή του οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα ότι την περίοδο αυτή στην πάλαι ποτέ αυτοκρατορία, είναι τόσο πυκνές οι συγκρούσεις και δραματικές οι αλλαγές των συσχετισμών, ώστε -ας το πούμε απλά- γίνεται της κακομοίρας...

Ίων

Υ.Γ. Για όσους ενδιαφέρονται, νομίζω ότι το βιβλίο είναι ακόμη διαθέσιμο - παραθέτω κατωτέρω το σχετικό link από τις εκδόσεις Ιωλκός:

http://iolcos.gr/component/page,shop.product_details/flypage,shop.flypage_iolkos/product_id,425/category_id,21/manufacturer_id,234/option,com_virtuemart/Itemid,1/vmcchk,1/

George Tsiagalakis είπε...

Nemot επίσης ο πίνακας στο https://en.wikipedia.org/wiki/Partition_of_Babylon έχει μια αναλυτικότατη παράθεση για το ποιός πήρε τι κατά την συμφωνία της Βαβυλώνας το 323 μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου. Μάλιστα ο πίνακας αντιπαραβάλλεται και με αυτόν της συνθήκης του Τριπαράδεισου το 321 μόλις 2 χρόνια αργότερα, ώστε μπορεί κάποιος να δει τις μετεξελίξεις.

George Tsiagalakis είπε...

https://en.wikipedia.org/wiki/Partition_of_Babylon#Summary απευθείας σύνδεσμος στον πίνακα. Επίσης το ενδιαφέρον είναι ότι πέρα απο Βαβυλώνα και Τριπαράδεισο αντιπαραβάλλει και τις ιστορικές πηγές(Διόδωρος, Αρριανός κτλ)

Βίκυ είπε...

Nemot
o Αρριανος,αν αυτον θεωρεις Ρωμαιο συγγραφεα,αρυεται και εκ του Αριστοβουλου απο την Χαλκιδικη,στρατηγου και μηχανικου του Αλεξανδρου,που ηταν αυτοπτης και συνεγραψε την ιστορια του σε μεγαλη ηλικια.
(χρωσταω μια ευχαριστια στον φιλο που εβαλε την παραπομπη για τον Ερμη απο τον Αθηναιο-δυστυχως δεν μπορεσα να συνεχισω λογω απουσιας.Επισης ,ζητω συγγνωμη απο την virgi,που δεν της απηντησα σε μια ερωτηση της προ ημερων,(μορφεας γαρ)αν και ειδα οτι γνωριζε την απαντηση στην πολυ ωραια παρουσια της στην "ζουγκλα".

GreenGatos είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
«Παλαιότερο ‹Παλαιότερο   201 – 234 από 234   Νεότερο› Νεότερο»