Η ΔΟΜΗ ΤΩΝΘΕΙΩΝ ΤΑΞΕΩΝ-Οντική Δομή

Η οντική δομή των Θείων τάξεων συνίσταται απο διαδοχικά συνεχή επίπεδα, στα οποία εκδηλώνεται και προοδεύει το Ον, μέχρι την έσχατη Υλη.

Τα επίπεδα αυτά ονομάζονται Τάξεις, τα ονόματα των οποίων, όπως έχει ήδη αναφερθεί, είναι τα εξής :

- Νοητή Τάξις
- Νοητή-Νοερή Τάξις
- Νοερή Τάξις
- Υπερκόσμια ή Αφομοιωτική Τάξις
- Υπερκόσμια-Εγκόσμια ή Απόλυτη Τάξις
- Εγκόσμια Τάξις

Σε κάθε τέτοια τάξη οι Θεοί ( Ενάδες ) δραστηριοποιούνται με αποτέλεσμα να έχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα

Κάθε Τάξις έχει την Μονάδα της από την οποία αποκτούν το κοινό χαρακτηριστικό, όλα τα μέλη της Τάξεως.
Η μονάδα κάθε τάξεως βρίσκεται στην αμέσως προηγούμενη τάξη.
Ετσι η μονάδα των εγκοσμίων βρίσκεται στην υπερκόσμια τάξη, η μονάδα των υπερκοσμίων στην νοερή τάξη και η μονάδα των νοερών στην νοητή τάξη. (Σημειώνεται και πάλι ότι οι τάξεις Νοητή-Νοερή και Υπερκόσμια-Εγκόσμια είναι συνεκτικές και μεταβατικές )

Πρόκλος - Πλατωνική Θεολογία Β 44.25

Η πορεία της εκδήλωσης του Οντος γίνεται κατά τάξεις, μεταβαίνοντας από μια τάξη στην αμέσως επόμενη κατώτερη τάξη, π.χ. από την νοητή-νοερή στην νοερή και κατ'επέκτασιν στην αμέσως κατώτερη υπόσταση.
Ας θυμηθούμε ότι οι Υποστάσεις κατά φθίνουσα σειρά είναι :
(ΕΝ - ΕΝΑΔΕΣ ) - ΝΟΥΣ - ΨΥΧΗ - ΦΥΣΕΙΣ - ΣΩΜΑΤΑ

Η κατακόρυφη αυτή πορεία λέγεται ΠΡΟΟΔΟΣ. Να σημειωθεί ότι η λέξη Πρόοδος δεν έχει την έννοια που έχει σήμερα, δηλαδή μεταβαίνω από μια κατάσταση σε μια ανώτερη, αλλά το αντίθετο ακριβώς, Είναι δηλαδή ΦΘΙΝΟΥΣΑ Πρόοδος.
Κατά την μετάβαση από μια τάξη σε άλλη υπάρχει ΑΛΛΑΓΗ ΟΥΣΙΑΣ. Παραδείγματος χάριν η μετάβαση από την υπόσταση του Νου στην υπόσταση της Ψυχής, είναι Πρόοδος και γίνεται με αλλαγή της Ουσίας.

Ομως και μέσα σε κάθε τάξη, υπάρχει διαφοροποίηση με αποτέλεσμα να δημιουργούνται "προιόντα" μέσα στην τάξη με μερικότερες δυνάμεις. Αυτή η διαφοροποίηση λέγεται ΥΠΟΒΑΣΙΣ.
Παραδείγματος χάριν, μέσα στην υπόσταση του Νου με υπόβαση, δημιουργούνται μερικοί νόες που αποτελούν μερικές εκφράσεις του Νου.

"Ολες οι μονάδες των όντων που υπάρχουν με οποιονδήποτε τρόπο παράγουν από το σύνολο του εαυτού τους με «υπόβαση» τα πιο μερικά όντα, καθώς η ιδιότητα τους μένει η ίδια και γίνεται πιο μερική μέσα σε εκείνα. Αλλα όμως τα παράγουν με αλλαγή της ουσίας τους, ώστε να συμβαίνει η πρόοδος των εικόνων από τα υποδείγματα. Γιατί όλες οι εικόνες θέλουν να είναι ως προς την ουσία τους διαφοροποιημένες από τα υποδείγματα τους και να μην έχουν τον ιδιο αλλά παρόμοιο ορισμό με αυτά από τα οποία προήλθαν. "

Πρόκλος - Σχόλια στον Παρμενίδη 745 κεπ

Στον μυστηριακό διάλογο "Παρμενίδης", στον οποίο ο Πλάτων καταγράφει τις θείες τάξεις, δίνει κωδικές-λέξεις τρόπον τινά για να χαρακτηρίσει το κάθε επίπεδο. Με αυτό συνδυάζεται και ο Πίνακας των Συστοιχιών των Πυθαγορείων που περιγράφει ο Αριστοτέλης στα Μετά τα Φυσικά.
Ετσι αποκτούν νόημα οι διάφοροι χαρακτηρισμοί, όπως ταυτόν-έτερον, όμοιον-ανόμοιον, ίσον-ανισον κλπ. Θα αναφερθούμε σε αυτά λεπτομερέστερα αργότερα.

Δυστυχώς, κάποιοι διαστρεβλώνοντας την Ελληνική Σκέψη, μιλούν για δύο Ουσίες στις οποίες και αποδίδουν τα ονόματα αυτά. Είναι σαφές ότι όσοι κάνουν τέτοιες αναφορές, επιεικώς μπορούν να χαρακτηρισθούν ότι τουλάχιστον δεν έχουν διαβάσει στοιχειωδώς τα Ελληνικά Φιλοσοφικά κείμενα.

Το Ον ( Ουσία ) έχει δυνάμεις οι οποίες εκδηλούμενες παράγουν ενέργειες.

"Η Ταυτότητα ενώνει Ουσίες, η Ομοιότητα ενώνει Δυνάμεις και η Ισότητα και η Ανισότητα ενώνει Ενέργειες. "

Πρόκλος - Σχόλια στον Παρμενίδη 736.15