ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Οπως είπαμε σε προηγούμενη ανάρτηση, για να αποσυμβολίσουμε ένα σύμβολο πρέπει να διαλογιστούμε πάνω σε αυτό στα διάφορα επίπεδα της εκδήλωσης, ώστε να προσλάβουμε τι θέλει να μας παει για κάθε ένα από αυτά.

Ετσι αν έχουμε στο μυαλό μας ότι χονδρικά η εκδήλωση ξεκινά από τους θεούς και μετά ακολουθεί η υπόσταση του νου, της ψυχής, των φύσεων και των σωμάτων, τότε η προσέγγιση μας στο σύμβολο θα είναι πιο ουσιαστική και πιο ενεργητική.

Ας προσεγγίσουμε λοιπόν το σύμβολο του κύκλου.

Πριν προχωρήσουμε στην ανάγνωση της ανάλυσης που μας δίνει ο Πρόκλος, ας προσπαθήσουμε για λίγα λεπτά να διαλογισθούμε πάνω σε αυτό το σύμβολο και ας προσπαθήσουμε να εξάγουμε πως ακριβώς μας μιλάει........

Για να δούμε τώρα πως μας αναλύει την προσέγγιση στο σύμβολο αυτό ο Πρόκλος :

«Αλλά από όσα έχουν ειπωθεί προηγουμένως είναι φανερό ότι παντού ο κύκλος έλαβε τα πρωτεία σε σχέση με τα υπόλοιπα σχήματα.

Πρέπει όμως να δούμε και ολόκληρη την σειρά του κύκλου η οποία ξεκινά από ψηλά και φτάνει μέχρι τα τελευταία όντα και τελειοποιεί τα πάντα ανάλογα με την καταλληλότητα όσων λαμβάνουν κάποιο μερίδιο από αυτόν.

Στους θεούς λοιπόν παρέχει την επιστροφή και την ένωση με τις αιτίες τους, την παραμονή στον εαυτό τους και το να μην απομακρύνονται από την μακαριότητα τους, προβάλλοντας τις κορυφαίες ενώσεις τους ως κέντρα ποθητά από τους κατώτερους θεούς, εγκαθιδρύοντας σταθερά τα πλήθη των δυνάμεων τους γύρω από εκείνα τα κέντρα και συγκρατώντας τους λόγω της απλότητας εκείνων των κέντρων.

Στις νοερές ουσίες δίνει την δύναμη να ενεργούν αιώνια προς τον εαυτό τους, παρέχοντας τους την δυνατότητα να συμπληρώνονται με γνώση από τον εαυτό τους και να έχουν συγκεντρώσει μέσα τους τα νοητά και να τελειοποιούν από τον εαυτό τους τις νοήσεις τους.

Γιατί κάθε νους προβάλλει στον εαυτό του το νοητό και αυτό είναι σαν κέντρο του νου.

Ο νους μένει προσκολλημένος γύρω από αυτό και το ποθεί και ενώνεται μαζί του από κάθε πλευρά μέσω όλων των νοερών ενεργειών του.

Ο κύκλος επίσης εκπέμπει στις ψυχές την αυτόνομη ζωή, την αυτοκίνηση, την στροφή προς τον νου, τον κυκλικό χορό γύρω από τον νου και στην αποκατάσταση σύμφωνα με τις κατάλληλες περιοδικές ανακυκλώσεις οι οποίες αναπτύσσουν την αδιαιρετότητα του νου.

Γιατί πάλι οι νοερές τάξεις σαν κέντρα θα έχουν σε σχέση με τις ψυχές την υπεροχή, ενώ οι ψυχές θα ενεργούν γύρω από τις νοερές τάξεις κυκλικά.

Γιατί κάθε ψυχή έχει σαν κέντρο το νοερό μέρος της και την ίδια την κορυφαία ενότητα της, ενώ περιστρέφεται κυκλικά με το πλήθος της ποθώντας να αγκαλιάσει γύρω-γύρω τον δικό της νου.

Ο κύκλος πάλι παρέχει στα ουράνια σώματα την εξομοίωση με τον νου, την ομοιότητα, την ομαλότητα, την οριοθέτηση του σύμπαντος μέσα σε πέρατα, τις ανακυκλώσεις με καθορισμένα μέτρα, την αιώνια υπόσταση, την άναρχη και ατέλειωτη ύπαρξη και όλα τα παρόμοια.

Στα υποσελήνια στοιχεία παρέχει την περιοδική ανακύκλωση των μεταβολών τους, την εξομοίωση τους με τον ουρανό, το αγέννητο μέσα στα γεννημένα, την σταθερότητα μέσα στα κινούμενα, τον ορισμό μέσα στα διαιρετά.

Γιατί όλα υπάρχουν πάντα λόγω του κύκλου της γένεσης.

Και η ισορροπία υπάρχει σε όλα λόγω της αποκατάστασης της φθοράς.Γιατί αν δεν επανερχόταν η γένεση, γρήγορα, η τάξη των υποσεληνίων όντων και ολόκληρη η οργάνωση τους θα διαλυόταν.

Στα ζώα και στα φυτά ο κύκλος προσδίδει την ομοιότητα κατά τις γεννήσεις. Γιατί τα ζώα και τα φυτά γεννιούνται από σπέρματα και γεννούν σπέρματα. Και η γέννηση του ενός πραγματοποιείται από το άλλο και σχηματίζεται ένας κύκλος από το ατελές προς το τέλειο και αντιστρόφως, προκειμένου να υπάρχει φθορά μαζί με την γέννηση.

Στα λεγόμενα παρά φύσιν πράγματα ο κύκλος προσδίδει τάξη και οδηγεί σε όρια την αοριστία τους και τα τακτοποιεί. Και αυτά τα κάνει όπως πρέπει με τα τελευταία ίχνη των δυνάμεων του.

Για αυτό και τα παρά φύσιν επανέρχονται με βάση κάποιους καθορισμένους αριθμούς και υπάρχουν όχι μόνον περίοδοι γονιμότητας αλλά και αφορίας με βάση τις περιστροφές των κύκλων, όπως λέει ο μύθος των Μουσών.

Και όλα τα κακά, παρόλο που έχουν εξοριστεί από τους θεούς προς την περιοχή των θνητών, όμως και αυτά ανακυκλώνονται, λέει ο Σωκράτης, και μετέχουν και αυτά στην κυκλική περιστροφή και τάξη, προκειμένου να μην υπάρχει κανένα κακό αμιγές ή εγκαταλελειμμένο από τους θεούς, αλλά η πρόνοια που τελειοποιεί τα πάντα να οδηγεί την απεριόριστη ποικιλία των κακών στο όριο και την τάση που τους πρέπει.

Αρα ο κύκλος έχει τακτοποιήσει τα πάντα για εμάς, μέχρι τις τελευταίες μεταδόσεις του, και δεν άφησε τίποτα αμέτοχο από την δική του προσφορά, χορηγόντας την ομορφιά, την ομοιότητα, την διαμόρφωση και την τελειότητα»
(Πρόκλος - Σχόλια στον Ευκλείδη 148.5-150.15)

Τελείωσε όμως η προσέγγιση μας στο σύμβολο αυτό ;

Οχι, γιατί για να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα ενός συμβόλου πρέπει να προσεγγίσουμε και τα μέρη του συμβόλου, που στην περίπτωση μας είναι το κέντρο, οι ακτίνες, η διάμετρος τα οποία προφανώς θα μας μιλήσουν αφού έχουμε εντάξει την οπτική μας σε κάθε ένα επίπεδο της εκδήλωσης με την μέθοδο που ακολούθησε ο Πρόκλος.

Ας ξανακοιτάξουμε λοιπόν κάποια σύμβολα που στο παρελθόν είχαμε προσπαθήσει να αποσυμβολίσουμε και ας τα προσεγγίσουμε μεθοδικά με τον τρόπο που είδαμε παραπάνω.

Είναι σίγουρο ότι τα σύμβολα θα αποκτήσουν ένα άλλο νόημα πια για εμάς.