Οι αρετές κατηγοροιοποιούνται ως εξής :
1. Φυσικές Αρετές: Είναι κοινές με τα ζώα, είναι συνυφασμένες με την σωματική κράση και πολλές φορές συγκρούονται μεταξύ τους είτε ανήκουν στο έμψυχο σώμα ή είναι αντανακλάσεις του λόγου όταν δεν εμποδίζονται από δυσκρασία ή οφείλονται σε προηγούμενη ζωή.
Ο Πλάτων τις μελετά στον Πολιτικό (306a5-308b9) και στους Νόμους (XII 963c9-e9).
2. Ηθικές Αρετές: Αποκτώνται με εθισμό και δόξα.
Είναι αρετές των σωστά ανατρεφόμενων παιδιών και υπάρχουν και σε κάποια ζώα. Επειδή είναι ανώτερες των κράσεων δεν συγκρούονται μεταξύ τους.
Ανήκουν ταυτόχρονα στην λογική και άλογη λειτουργία.
Ο Πλάτων ασχολείται με αυτές στους Νόμους (II 653a5-c4).
3. Πολιτικές Αρετές: Ανήκουν μόνο στον λόγο, καθώς βασίζονται στην γνώση, αλλά του λόγου που κοσμεί την αλογία και την χρησιμοποιεί σαν όργανο του.
Κυβερνά το λογιστικό της ψυχής με την φρόνηση, το θυμοειδές με την ανδρεία, το επιθυμητικόν με την σωφροσύνη και όλα μαζί με την δικαιοσύνη.
Κάθε μια υπάρχει σε όλες τις άλλες ( ο Στωικός όρος είναι αντακολουθία).
Ο Πλάτων τις μελετά στην Πολιτεία (IV 434d2-445b4).
4. Καθαρκτικές Αρετές: Ανήκουν μόνο στον λόγο που απομακρύνεται από κάθε εξωτερικό σε αυτόν, απορρίπτει τα όργανα σαν άχρηστα και αναστέλλει τις δράσεις που εξαρτώνται από αυτά.
Λύουν δε την ψυχή από τους δεσμούς της γένεσης.
5. Θεωρητικές Αρετές: Είναι αυτές όπου η ψυχή έχει εγκαταλείψει τον ίδιο τον εαυτό της, ή καλύτερα έχει ενωθεί με τα ανώτερα της όχι μόνο με γνώση αλλά και ορεκτικώς.
Είναι σαν η ψυχή να θέλει να γίνει Νους και ο νους είναι νόηση και όρεξη.
Είναι το αντίστροφο των Πολιτικών αρετών.
Οι Πολιτικές αρετές καθοδηγούνται από το κατώτερο και προχωρά με τον λόγο, ενώ οι θεωρητικές καθοδηγούνται από το ανώτερο και προχωρούν με τον νου.
Ο Πλάτων ασχολείται με αυτές στον Θεαίτητο (173c6-177c2)
6. Παραδειγματικές Αρετές: Είναι οι ψυχικές αρετές που δεν θεωρούν τον νου της ψυχής. (Το να θεωρείς υποδηλώνει διαχωρισμό), αλλά έχει φτάσει στο επίπεδο του να μετέχει στον νου, δηλαδή του παραδείγματος όλων, για αυτό και αποκαλούνται παραδειγματικές, μιας και οι αρετές ανήκουν πρωταρχικά στον νου.
Αυτή η κατηγορία προστέθηκε από τον Ιάμβλιχο στο Περί Αρετών.
7. Ιερατικές Αρετές: Ανήκουν στο θεοειδές μέρος της Ψυχής.
Ανήκουν σε όλες τις παραπάνω κατηγορίες με την διαφορά ότι ενώ οι άλλες είναι ουσιώδεις , αυτές είναι ενιαίες.
Αυτές αναφέρθηκαν από τον Ιάμβλιχο, τον Συριανό και τον Πρόκλο.
Δαμάσκιος - Σχόλια στον Πλατωνικό Φαίδωνα 138-144
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
3 σχόλια:
Μπορούμε να συσχετίσουμε τις Αρετές με τα είδη ζωής των ψυχών ανά τους πλανήτες;
Δεν νομίζω.
Τα είδη ζωής είναι καταστάσεις της ψυχής που περνά μέχρι να ομοιωθεί προς τους θεούς και να φύγει από εδώ όπως μας λέει ο Πλάτων στον Θεαίτητο.
Αρα σε κάθε είδος ζωής και σε κάθε μέρος της ψυχής αντιστοιχούν τύποι αρετής που όταν αποκτηθούν ουσιαστικά επισημαίνουν και την τελείωση της ψυχής.
Αλλωστε σε κάθε πλανήτη υπάρχει προκαθορισμένος αριθμός ψυχών.
Εχεις καμμία ένδειξη περί αντιστοίχισης ειδών ζωής και πλανητών ?
ο άνθρωπος είναι ένας μικρός κόσμος• γιατί έχει και ο άνθρωπος νου, λογική(=λόγον) και σώμα θεϊκό και θνητό, όπως έχει και το σύμπαν, και έχει διαιρεθεί κατ' αναλογίαν προς το σύμπαν. Γι' αυτό και μερικοί συνηθίζουν να λένε ότι το νοητικό-νοερόν του μέρος αντιστοιχεί στη σφαίρα των απλανών, το θεωριτικό μέρος της λογικής στον Κρόνο, το πολιτικό της μέρος στον Δία, και από το άλογο μέρος το θυμικό στον Άρη, το φωνητικό στον Έρμη, το επιθυμητικό στην Άφροδίτη, το αισθητικό στον Ήλιο, το φυτικό στη Σελήνη, και, τέλος, το φωτεινό όχημα(=αυγοειδές όχημα) στον ουρανό και τούτο το θνητό στον υποσελήνιο κόσμο. Προκειμένου, λοιπόν, να δεις και με επιμέρους τρόπο το σύμπαν, έχει συμπαραταχθεί με όλοκληρη τη φυσιολογία η αναφορά στον άνθρωπο
(Βλ Πρόκλος "Εις τον Τίμαιον Πλάτωνος Βιβλ Ε 355.8 - 355.19 )
Αρχικά έχουμε αυτή την αναφορά, αλλά δεν ομιλεί για είδη ζωής ψυχής, αλλά ενδεχομένως να μπορούμε να τα σχησετίσουμε, και στη συνέχεια ίσως να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα από το γεγονός ότι η άνοδος και η κάθοδος της ψυχής πραγατοποιείται μέσα απο πέντε πλανήτες, τον κρόνο, τον δία, τον άρη, την αφροδίτη και τον ερμή.η ψυχή ζει συνολικά σε κάθε πλανήτη 2000. χίλια όταν κατεβαίνει και χίλια όταν ανεβαίνει.Γιαυτό τα 2000 δεν είναι συναπτά αλλά προέρχονται κατόπιν πρόσθεσης. οταν ολοκληρωθούν τα 10.000 η ψυχη έχει αποκατασταθεί στη νοερή περιοχή του κρόνου απ'όπου και κατέβηκε.
Αυτό που δεν ξέρω όμως αν είναι σχετικό με τους πλανήτες ή με τους Θεούς είναι το εξής: Αν πρέπει, όμως, να δώσουμε μια ερμηνεία που να συμβαδίζει με την άποψη του Πορφύριου, πρέπει να πούμε ότι η ψυχή ψηλά ζει νοητικά και σύμφωνα με τον Κρόνο και ότι κατεβαίνει κατά πρώτον στην αντίληψη της πολιτικής ζωής, η οποία ανήκει στον Δία, και έπειτα κινεί το θυμικό και ζει φιλόδοξα. Και το θυμικό ανήκει στον Άρη. Και μετά από αυτά κατεβαίνει στην επιθυμία και στις ζωές της Αφροδίτης, και τέλος επιδεικνύει τις φυσικές λογικές αρχές. Όλες όμως οι λογικές αρχές ανήκουν στον Ερμή και ο φαλλικός Ερμής είναι επόπτης των λογικών αρχών της Φύσης. Μέσω αυτών η ψυχή συνδέεται με το σώμα. Αντιστρόφως, μόλις λάβει σώμα, πρώτα ζει φυτικά, καθώς είναι επόπτρια της τροφής και της αύξησης του σώματος, έπειτα επιθυμητικά, διεγείροντας τις γενεσιουργές δυνάμεις, έπειτα θυμικά, όταν ξεφύγει από αυτά και επανέλθει στην φιλόδοξη ζωή, έπειτα πολιτικά, όταν μετριάσει τα πάθη, και τέλος νοητικά. Αν, λοιπόν, αποκατασταθεί, ζει νοητικά και τα 10.000 έτη λαμβάνουν τέλος. Μέσα στον κόσμο του γίγνεσθαι, όμως, ακόμα και αν πολιτεύεται τέλεια, ζει σύμφωνα με τον αριθμό που υπολείπεται κατά 1000. Και σύμβολο αυτού του αριθμού είναι το 9.000, που ταιριάζει την άριστη πολιτεία των Αθηναίων.
(Βλ. Πρόκλος «Εις τον Τίμαιον Πλάτωνος», 1. 147.29 - 148.16).
Δημοσίευση σχολίου