Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2015

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ - ΤΟ ΑΦΗΓΗΜΑ


Μετά και την σημερινή  αποκαλυπτική συνέντευξη του κ.Λεφαντζή στον Ρ/Σ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 90.1 εντοπίζοντας κάποια σημεία που ανέφερε ο κ.Λεφαντζής μπορούμε να καταλήξουμε σε ένα ΠΙΘΑΝΟ αφήγημα για το τι ΠΙΘΑΝΟΝ να έχει συμβεί με τον Τύμβο Καστά.
 

Τα σημεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι τα εξής :

- Ο κιβωτιόσχημος τάφος είχε ΕΜΦΑΝΕΣ χώρισμα για την ύπαρξη τεφροδόχου και νεκρικής κλίνης.
   ¨Ετσι εξηγείται γιατί στις φωτογραφίες του τάφου υπάρχει αφημένο πάνω του ένα τμήμα πιθανόν      του καλύμματος του, σε μια "περίεργη" θέση. Αν κοιτάξουμε καλά αχνοφαίνεται κάτω από αυτό το κομμάτι το χώρισμα του κιβωτιόσχημου τάφου. Είναι προφανές ότι το κομμάτι του καλύπτρου του τάφου τοποθετήθηκε εκεί ΕΣΚΕΜΜΕΝΑ για να μην φανούν τα δύο τμήματα του κιβωτιόσχημου τάφου και γίνουn έτσι αιτία "δύσκολων ερωτήσεων".

 Βέβαια το γεγονός της ύπαρξης χώρου για νεκρική κλίνη και τεφροδόχο είχε αναφερθεί σε προηγούμενη συνέντευξη του κ.Λεφαντζή στα Παραπολιτικά στις 9/3/2015.

- Το μνημείο κατασκευάστηκε αρχικά κατ' έντολήν Αλεξάνδρου ως ηρώον του Ηφαιστίωνα, ήταν επισκέψιμο και κατεσκευάσθη σε χώρο ήδη υπάρχοντος ννεκροταφείου ο οποίος και περιεβλήθη με μνημειακό περίβολο για να τονισθεί η σπουδαιότητα του μνημείου. Αυτό που δεν έγινε ξεκάθαρο ειναι αν χρησιμοποιήθηκε ήδη υπάρχον τάφος (κατά την προσωπική μου άποψη όχι) ή φτιάχθηκε απλώς ένας χώρος για προφορές και τελετουργικές λατρευτικές διαδικασίες (το πιο πιθανόν).

- Το ταφικό μνημείο είναι ο μόνος επισκέψιμος χώρος στον Τύμβο. Από τα συμφραζόμενα προκύπτει οτι ίσως ο κ.Λεφαντζής θεωρεί ότι πιθανόν να υπάρχει και άλλος χώρος μη επισκέψιμος!

- Ο τέταρτος χώρος ήταν αρχικά ανοιχτός, χωρίς την μαρμάρινη θύρα η οποία τοποθετήθηκε μετά μαζί με την ζωφόρο. Αυτό έγινε πριν από τον 2ο αι.(αναφορά του κ.Λεφαντζή σε παρέμβαση του σε συζήτηση στην ομάδα  "ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΤΥΜΒΟΥ ΚΑΣΤΑ - Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ"

Αρα συμπεραίνουμε ότι θύρα και ζωφόρος μπήκαν όταν πια άλλαξε η χρήση του μνημείου και από Ηρώον μετετράπη σε ταφικό μνημείο και αυτό έγινε σίγουρα πριν από τον 2ο αι. Άλλωστε γνωρίζουμε από την κα Περιστέρη ότι το ταφικό μνημείο επιχωματώνεται  τον 2ο αι. από τους τελευταίους Μακεδόνες για να προστατευθεί. (Γιατί αλήθεια να προστατευθεί αν ήταν κενός;)

Με αυτά τα καινούργια δεδομένα μπορούμε να τροποποιήσουμε το αφήγημα που αφορά το ταφικό μνημείο στον Τύμβο Καστά που κάναμε στις 10 Ιουνίου 2015 : Ο ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ-Ο ΜΑΚΡΥΣ ΚΙΒΩΤΙΟΣΧΗΜΟΣ ΤΑΦΟΣ, Η ΤΕΦΡΟΔΟΧΟΣ ΚΑΙ Ο «ΚΟΝΤΟΥΛΗΣ» : ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ‘Η/ΚΑΙ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝ;

-          Ο Ηφαιστείων πεθαίνει στα Εκβάτανα , μεταφέρεται μετά από κάποιους μήνες στην Βαβυλώνα όπου αποτεφρώνεται.
-          Ο Αλέξανδρος μόλις έμαθε τον θάνατο του Ηφαιστίωνα (το πιο πιθανόν όμως ίσως και από πριν αφού πήρε χρησμό από το μαντείο του Άμμωνα ότι μπορεί να τιμάται ο Ηφαιστίων ώς ήρως, για αυτό και υπάρχουν και άλλα ηρώα προς τιμήν του Ηφαιστίωνος) παραγγέλνει την κατασκευή ενός λαμπρού ταφικού μνημείου/ηρώον προς τιμήν του με σκοπό είτε να χρησιμοποιείται ως Ηρώον είτε για να εναποτεθούν τα οστά του εκεί (αν η εντολή εδόθη μετά τον θάνατο του Ηφαιστίωνα).   

      Δεδομένου ότι στην αρχή δεν υπήρχε θύρα που να απομονώνει τον τέταρτο χώρο το πιο πιθανόν είναι ότι η αρχική χρήση του μνημείου ήταν να χρησιμοποιηθεί σαν Ηρώον, δηλαδή δεν υπήρχαν αρχικά νεκροί ενταφιασμένοι αλλά απλώς ο χώρος χρησιμοποιείτο για να αποδίδονται τιμές στον Ηφαστίωνα. Αυτό  ίσως να σημαίνει οτι στην αρχική φάση ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΔΑΠΕΔΟ ΤΟΥ ΤΕΤΑΡΤΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΤΡΙΤΟΥ ΘΑΛΑΜΟΥ) Ο ΚΙΒΩΤΙΟΣΧΗΜΟΣ ΤΑΦΟΣ.
      Άλλωστε ο κ.Λεφαντζής σε σχετική ερώτηση δεν απήντησε λέγοντας ότι χρειάζεται να λεχθούν πολλά πριν δοθεί μια απάντηση. Δεν ανεφέρθη επίσης πότε πιθανόν να τοποθετήθηκε η μαρμάρινη θύρα.

      -      Λίγους μήνες όμως μετά την αποτέφρωση του Ηφαιστείωνα πεθαίνει και ο Αλέξανδρος στην Βαβυλώνα και μεταφέρεται στην Αλεξάνδρεια όπου και θάβεται.
-          Όμως ο αρχικός προορισμός της σορού του Αλεξάνδρου ήταν η Μακεδονία όπως μας λέει ο Παυσανίας.  Ενώ όμως όλοι υποθέτουν ότι ήταν οι Αιγές, ίσως το γεγονός ότι ήδη υπήρχε σε κατασκευή υπέρλαμπρο μνημείο για τον Ηφαιστώνα, ο τελικός προορισμός του ήταν η Αμφίπολη.
     
-          Δεδομένου ότι ο τάφος ήταν ακόμα στο στάδιο κατασκευής (εκτιμάται ότι η κατασκευή του διήρκησε πάνω από δύο χρόνια   και  «κατά σύμπτωση» η αρμάμαξα με την σορό του Αλεξάνδρου ξεκίνησε από την Βαβυλώνα δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου)  ο ταφικός θάλαμος και ο κιβωτιόσχημος τάφος ετοιμάστηκαν για να υποδεχτούν την σορό του Αλεξάνδρου αλλά και την τεφροδόχο του Ηφαιστίωνα
      
      Δηλαδή ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΔΑΠΕΔΟ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΘΑΛΑΜΟΥ κατασκευάζεται ο κιβωτιόσχημος τάφος, είχε δε τέτοιες διαστάσεις και δύο χώρους ώστε να υποδεχτεί και την τεφροδόχο με τον Ηφαιστίωνα και την σορό του Αλεξάνδρου. Έτσι ο δεύτερος θάλαμος στολίζεται με όλα εκείνα τα σύμβολα που αρμόζουν σε δύο αφηρωισμένους νεκρούς, ιδιαίτερα δε για τον Αλέξανδρο τοποθετούνται οι ρόδακες αλλά και το χαρακτηριστικό γαλάζιο μάτι στο άλογο του ψηφιδωτού (κατ’εμέ το αδιαμφισβήτητο και καταλυτικό χαρακτηριστικό που παραπέμπει στον Αλέξανδρο -βλέπε    "ΤΟ ΜΑΤΙ ΠΟΥ....ΒΓΑΖΕΙ ΜΑΤΙ"). Την εσκεμμένη τοποθέτηση του γαλάζιου ματιού αποκάλυψε η κα Περιστέρη στην παρουσίαση στις 30/9/2015 στο ΑΠΘ, λέγοντας μάλιστα ότι χρησιμοποιήθηκε ευμεγέθης γυάλινη χάντρα και όχι φηφίδα όπως στο υπόλοιπο ψηφιδωτό, πράγμα που ήδη είχαμε εντοπίσει στην σχετική ανάρτηση.

     - Οταν τελικά (το πότε,  το εάν και το πως είναι ακόμα ασαφές) μεταφέρονται οι σοροί του Ηφαιστίωνα και του Αλεξάνδρου, τοποθετούνται στον κιβωτιόσχημο τάφο, σκεπάζεται αυτός με το πώρινο δάπεδο, τοποθετείται η μαρμάρινη θύρα  και η ζωφόρος που απεικονίζει την πορεία των δύο ανδρών και κλείνει η μαρμάρινη θύρα. Ολο το χρονικό διάστημα μέχρι την μεταφορά των σορών, το μνημείο λειτουργεί ως Ηρώον απόδοσης τιμών στον Ηφαιστίωνα.
      Είναι καθοριστική η χρονολόγηση της τοποθέτησης της μαρμάρινης θύρας.  
     Ίσως ο κιβωτιόσχημος τάφος να κατασκευάστηκε τότε, κάτω από το δάπεδο του τρίτου θαλάμου  και να μην υπήρχε από πριν.

            Σχετική προσπάθεια ερμηνείας της ζωφόρου θα παρουσιασσθεί σε επόμενη ανάρτηση.

            Σίγουρα προς το παρόν όλα αυτά είναι υποθέσεις.
           Αναμένουμε να αξιολογήσουμε και όσες άλλες πληροφορίες γίνουν διαθέσιμες.
           Εν αναμονή λοιπόν......


10 σχόλια:

Unknown είπε...

Ο κος Λεφαντζής όταν ερωτήθηκε, δείχνει με την κάπως αόριστη απάντησή του, ότι πιστεύει πως υπάρχει και άλλος χώρος ίσως χώροι.

Ioυλιανος Μεγιστος είπε...

Συμφωνω με Εμπεδοτιμο.

Αν αποδειχθει μαλιστα,οτι η μαρμαρινη θυρα και οι παραστασεις χρονολογουνται μεχρι τον θανατο της Ολυμπιαδας ,τοτε αυτο ειναι το πιθανοτερο σεναριο με εντολη μαλιστα της μητερας του Αλεξανδρου.!

oryktosploutos είπε...

Τα κομματάκια του παζλ μπαίνουν σιγά-σιγά στη θέση τους, αλλά υπάρχουν ακόμα πάρα πολλά ερωτήματα.

ΑΜΦΙΠΟΛΗ- ΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΥΛΙΩΝ Ομιλία Κ. Περιστέρη -ΑΠΘ
Πολύ καλό βίντεο της κ. Αρ.Παπαφωτίου για τη ζωφόρο.
https://www.youtube.com/watch?v=AiIqTpdiLHY

oryktosploutos είπε...

Επίσης, 1ο τμήμα της ομιλίας Μιχ. ΛΕΦΑΝΤΖΗ στο ΑΠΘ. 30-9-2015

Κείμενο και βίντεο της κ. Αρ.Παπαφωτίου.
http://kathrefti.blogspot.gr/2015/10/video_10.html
https://www.youtube.com/watch?v=9_HBHjhUE7s

Unknown είπε...

Τον όρο επισκεψιμος Ο Λεφαντης μάλλον τον θέτει ως 'ανοικτός για το κοινό' Κ Όχι τόσο με την έννοια του προσβάσιμου/πρόσβασης. Γιατί η Περιστερης είπε ότι Ο τάφος συλληθηκε Κ από την πίσω του μεριά από όπου προφανώς Κ υπάρχει κάποια πρόσβαση

oryktosploutos είπε...

http://www.sea.org.gr/details.php?id=413
Δελτίο Τύπου για την «απαντητική επιστολή προς ΣΕΑ» της συναδέλφου Αικ. Περιστέρη

Είναι εμφανές πως έχουν χάσει το μέτρο: ζητούν "την κατάθεση όλων των τεκμηρίων στην επιστημονική κοινότητα", όταν υπάρχει συγκεκριμένη και νομοθετημένη διαδικασία. Δεν έχω δει κάπου να καταγγέλλουν συγκεκριμένη παραβίαση της νομοθεσίας.

Κώστας Βαγγελής είπε...

Μία ερώτηση. Δεν είναι λίγο περίεργο που ο τάφος-ηρώον της Αμφίπολης δεν αναφέρεται ΠΟΥΘΕΝΑ στα αρχαία κείμενα; έχω διαβάσει διάφορες αναλύσεις. Αλλά αναφορά δεν βρήκα. Είναι δυνατόν τόσο κοστοβόρο έργο να μην αναφέρεται στα βιβλία των ιστορικών; Πώς το εξηγείτε;

giannis_ είπε...

@oryktosploutos
Προ καιρού όφειλε να καταθέσει "κατάλογο ευρημάτων".
Συμπαθής μεν, αλλά παρελκυστική,με τις ευλογίες τότε της Μενδώνη, βάπτισαν την ανασκαφή κατά το δοκούν κ περιέγραψαν το ΚΑΣ. Τώρα οι ζηλόφθονες, που δεν έχει πολιτική στήριξη, της τα επιστρέφουν. Έπρεπε να το περιμένει, στις συντεχνίες συμβαίνουν αυτά.
Αν δεν βαριέσαι το ψάξιμο, αναλυτικά είχα αναφερθεί (1 Δεκεμβρίου 2014 - 11:43 μ.μ.).

Ioυλιανος Μεγιστος είπε...

Eρωτημα

Που βρεθηκε ο ρόδακας με τα εννια ποδαρια και το μονόγραμμα του Ηφαιστιωνα;;

Σε ποιο σημειο εντος του ταφου;

Μηπως σε καποιο από τα μαρμαρα του ορυγματος;;;

Μηπως στο διαχωριστικο μαρμαρο του ορυγματος;;;

Πολύ γκρο πλαν βλεπω....

oryktosploutos είπε...

«Πράσινο φως» από το ΚΑΣ για δύο νέες μελέτες στον λόφο Καστά
ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΑΥΤΟΨΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

http://www.iefimerida.gr/news/230924/prasino-fos-apo-kas-gia-dyo-nees-meletes-ston-lofo-kasta

@giannis - 9:35πμ

Το "προ καιρού" είναι εντελώς αόριστο, η νομοθεσία, απ' ό,τι έχω διαβάσει πέρυσι στα σχόλια εδώ, έχει κάποιες προθεσμίες. Δεν γνωρίζω τα της αρχαιολογικής νομοθεσίας ούτε και τα εσωτερικά του ΥΠΠΟ, τι έχει κατατεθεί δια της υπηρεσιακής οδού και τι όχι, για μια ανασκαφή που βρισκόταν σε εξέλιξη μέχρι πέρυσι και δεν συνεχίζεται φέτος ελλείψει χρηματοδότησης, διαφορετικά υποθέτω πως θα έσκαβαν τουλάχιστον στην περιοχή ενδιαφέροντος που υπέδειξε η έρευνα Τσόκα. Αλλά δεν έχω δει κάτι συγκεκριμένο για παράβαση νομοθεσίας στις πρόσφατες ανακοινώσεις του ΣΕΑ. Κάνω λάθος;